Tuesday 11 June 2019

SOME THOUGHTS ABOUT PADMA AWARDS




Padma Vibhushan, the second highest civilian award of the Republic of India is for exceptional and distinguished services.  Since inception (till 2019), this honour has gone to about 300 individuals including 19 non-citizens and 12, posthumous.

Persons honoured include 68 in Public Affairs; 57 in Arts; 53 in Civil Service; 40 in Literature & Education; 35 in Science & Engineering; 17 in Social Work; 13 in Medicine; 12 in Trade & Industry; 3 in Sports and 5 in other areas.

Subrahmanyan Chandrasekhar was the first to receive the award in 1968 in Science & Engineering, in the 14th year of the institution of Padma Awards in 1954.

I have a feeling the process of selection for the honour needs a course correction to respond to Nation's growing shift to areas of technology while not ignoring the importance of dance, music, literature, public affairs and civil service etc.

P. N. Haksar was offered the Padma Vibhushan Award in 1973 for, among other services, his crucial diplomatic role in brokering the Indo-Soviet Treaty of Friendship and Cooperation and the Shimla Agreement. He declined the offer. He had said, "Accepting an award for work done somehow causes an inexplicable discomfort to me."

In the list of Padma Awardees of 2019, one finds Devrapalli Prakash Rao, the selfless Chaiwalla of Cuttack, who spends half of the earnings to educate children of slums. He has been honoured with Padma Shri. " Why was he not in the list of Padma Bhushans , like a former Bureaucrat?" I asked myself.

That brings me to the issue of having a three-tier Padma Awards. Perhaps it would be in consonance with the solemn resolve of ours, the people of India, to secure to all its citizens: EQUALITY of status and of opportunity, if we could do away with the present three-tier arrangement and settle for one and only Padma Shri in addition to Bharat Ratna.

In the speedometer of your car, you would see 0km/hour at one end and see, say, 200km/hour at the extreme end at the right and 100km/hour at the middle. This configuration does not mean that you should drive at the maximum speed of 200 km per hour. For your convenience, the preferred speed of 100 km/hour is put at the middle. What I am trying to explain is that the maximum speed indicted in the speedometer is not really meant to be achieved. The guidelines on Bharat Ratna mention about the maximum number of persons who may be honoured in a year and the number is 3. This number, I thought, was akin to the maximum speed of a speedometer.

 How does one evaluate between two talented artists, say, Dipti Naval and Vidya Balan or between an Anupam Kher and a Kamal Hassan and decide on a Padma Award? Do they invite applications? In the final analysis, however, one wonders if the Padma awards are in sync with the democratic temper of the polity. Perhaps Morarji Desai, as Prime Minister, was right, in doing away with Padma Awards.

************




ରୋଜଗାର ସୁଯୋଗ ସମ୍ଭାବନା


ରୋଜଗାର ସୁଯୋଗ ସମ୍ଭାବନା


ଆମ ଦେଶ ବିଶ୍ବର ଅନ୍ଯତମ ବୃହତ୍ ଅର୍ଥ ବ୍ଯବସ୍ଥା ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମ ଅର୍ଥ ବ୍ଯବସ୍ଥାର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହାର ବିଶ୍ବରେ ଅଦ୍ବିତୀୟ | ବିଶ୍ବର ସର୍ବବୃହତ୍ ଯୁବଶକ୍ତି ମଧ୍ଯ ଆମଦେଶରେ ବିଦ୍ୟମାନ |  ଅନେକ ସମୟରେ କୌଣସି ଅର୍ଥବ୍ଯବସ୍ଥାର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହାର  ସଂପୃକ୍ତ ଦେଶର ପ୍ରଗତିର  ମାନଦଣ୍ଡ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଦ୍ରୁତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ସତ୍ତ୍ବେ ରୋଜଗାର ସୁଯୋଗ ପର୍ଯାପ୍ତ ହୋଇପାରି ନ ଥାଏ  | ଫଳରେ ବେରୋଜଗାରି ସମସ୍ଯା ବିକାଶ ପ୍ରବାହକୁ ଆକ୍ରାନ୍ତ କରେ ଏବଂ ପ୍ରଗତି ପାଇଁ ଆବଶ୍ଯକ ସାମାଜିକ ଶୃଙ୍ଖଳା ବ୍ଯାହତ ହୋଇଥାଏ | ତେଣୁ ଏକ ସୁଚିନ୍ତିତ ସନ୍ତୁଳିତ  ବ୍ଯବସ୍ଥା ମାଧ୍ଯମରେ ଅର୍ଥନୀତିର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଏବଂ କର୍ମ ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ମଧ୍ଯରେ ସମନ୍ବୟ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଆବଶ୍ଯକ |
  ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମ ଦେଶରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଶହେ କୋଡ଼ିଏ ଲକ୍ଷ ଯୁବକଯୁବତୀ ରୋଜଗାର ବଜାରରେ ଅବତୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଛନ୍ତି | ସେମାନଙ୍କ ବ୍ଯତୀତ ଏ ଯାଏଁ ରୋଜଗାର ନ ପାଇ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଯୁବକଯୁବତୀ ସୁଯୋଗ ଅପେକ୍ଷାରେ  ରହିଛନ୍ତି | ସମସ୍ଯାର ବିଶାଳତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଦେଶରେ ଦୁଇଶହ ଲକ୍ଷ କର୍ମ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ସରକାର ପ୍ରୟାସ କରୁଛନ୍ତି | ଏହି ବଳିଷ୍ଠ ପଦକ୍ଷେପର ସଫଳତା ପାଇଁ ସାମୂହିକ ଉଦ୍ୟମ ଆବଶ୍ଯକ |
  ଦେଶର ଆୟ କୃଷି, ଉଦ୍ୟୋଗ ଏବଂ ସେବା କ୍ଷେତ୍ରରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ | 2016 ମସିହାରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବର ଆୟ ସଂପର୍କରେ ବିଶ୍ବବ୍ଯାଙ୍କ ଯେଉଁ ତଥ୍ଯ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ସେଥିରୁ ଜଣାଯାଏ ଯେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବ ଆୟର ମାତ୍ର 4 ପ୍ରତିଶତ କୃଷିରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଉଥିବା ବେଳେ 69 ପ୍ରତିଶତ ସେବା କ୍ଷେତ୍ର (ସର୍ଭିସେସ୍)ରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ 27 ପ୍ରତିଶତ ଆୟ ଉଦ୍ୟୋଗ କ୍ଷେତ୍ରରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିଲା  | ଉଦ୍ୟୋଗ କ୍ଷେତ୍ରର ଏକ ମୁଖ୍ଯ ଅଂଶ ହେଲା ବିନିର୍ମାଣ (ମାନୁଫାକଚରିଂ)କ୍ଷେତ୍ର | ବିନିର୍ମାଣ କ୍ଷେତ୍ରର ଅବଦାନ ଥିଲା 17 ପ୍ରତିଶତ | ଏହି ବର୍ଷ ଭାରତର ମୋଟ ଆୟର 17 ପ୍ରତିଶତ କୃଷିରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିବା ବେଳେ 29 ପ୍ରତିଶତ ଉଦ୍ୟୋଗ (ବିନିର୍ମାଣରୁ 17 ପ୍ରତିଶତ) ଏବଂ 54 ପ୍ରତିଶତ ସେବା କ୍ଷେତ୍ରରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିଲା |   ଚୀନ୍ ର ମୋଟ ଆୟର  ମାତ୍ର  9 ପ୍ରତିଶତ କୃଷିରୁ  ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ଆୟର  ମାତ୍ର  1 ପ୍ରତିଶତ  କୃଷିରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିଲା | ସେବାକ୍ଷେତ୍ରର ଅବଦାନ ଚୀନ୍ କ୍ଷେତ୍ରରେ 52 ପ୍ରତିଶତ ଥିବା ବେଳେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର କ୍ଷେତ୍ରରେ 79 ପ୍ରତିଶତ ଥିଲା|  ବିନିର୍ମାଣ କ୍ଷେତ୍ରର ଅବଦାନ ଚୀନ୍ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଥିଲା 29 ପ୍ରତିଶତ ଏବଂ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର କ୍ଷେତ୍ରରେ ଥିଲା 12 ପ୍ରତିଶତ  |
  ଅଧିକାଂଶ ଦେଶରେ ସେବା କ୍ଷେତ୍ରରୁ ଜାତୀୟ ଆୟର ମୁଖ୍ଯାଂଶ ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଉଥିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ କରାଯାଏ | କୃଷିର ଅବଦାନ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଦେଶରେ  ସ୍ବଳ୍ପ ହୋଇଥିବା ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ | କର୍ମନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ପ୍ରତ୍ଯେକ କ୍ଷେତ୍ରରୁ ସମାନ ପରିମାଣରେ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇ ନ ଥାଏ | ଆମ ଦେଶରେ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରାଯାଇଥିବା ବିଶେଷତ୍ବ ହେଲା କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଥିବା ମାନବସମ୍ବଳ  ଯଦିଓ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରୁ ଜାତୀୟ ଆୟର ଏକ-ପଞ୍ଚମାଂଶ ମଧ୍ଯ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇ ନ ଥାଏ  ତଥାପି ଆମ ଦେଶର ସମସ୍ତ ସମସ୍ତ କର୍ମଜୀବୀଙ୍କ ମଧ୍ଯରୁ ଅଧା ମାନବସମ୍ବଳ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଥାନ୍ତି   | ମାନୁଫାକଚରିଂ କ୍ଷେତ୍ରରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଉଥିବା ଜାତୀୟ ଆୟର ମାତ୍ର  10 ପ୍ରତିଶତ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ| ଆମ ଦେଶର ଅତ୍ଯନ୍ତ କ୍ଷୁଦ୍ର ଉଦ୍ୟୋଗଗୁଡ଼ିକରେ ଯେଉଁଠାରେ  କୋଡ଼ିଏ ବା ତା’ପରଠାରୁ କମ୍ କାରିଗର ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାନ୍ତି  କିନ୍ତୁ ଏହି କ୍ଷୁଦ୍ର ଉଦ୍ୟୋଗଗୁଡ଼ିକ  ସମଗ୍ର  ମାନୁଫାକଚରିଂ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିୟୋଜିତ ମାନବସମ୍ବଳଙ୍କ 75 ପ୍ରତିଶତ କାରିଗରଙ୍କୁ ରୋଜଗାର ଦେଇଥାନ୍ତି | ସେବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ଯ  ଏପରି ବିଶେଷତ୍ବ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ | ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିୟୋଜିତ କର୍ମଜୀବୀଙ୍କ ମାତ୍ର 2 ପ୍ରତିଶତ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଥାନ୍ତି  ଅତି ବୃହତ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକରେ ଏବଂ ସେଠାରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ସେବା କ୍ଷେତ୍ରର ସମଗ୍ର ଆୟର 40 ପ୍ରତିଶତ ଆୟ | ସଂଗଠିତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିୟୋଜିତ ଥିବା ଲୋକଙ୍କ ଆୟର  ଛ’ଗୁଣ ଅଧିକ  |
 ଅନେକେ ଭାରତକୁ ଚୀନ୍ ଭଳି ଏକ ବୃହତ୍ ମାନୁଫାକଚରିଂ (ବିନିର୍ମାଣ) ଶକ୍ତି ଭାବରେ ବିକଶିତ  ହେବା ପସନ୍ଦ କରୁଥିବା ବେଳେ ସେବାକ୍ଷେତ୍ର ଆମ  ଜାତୀୟ  ଆୟର ମୁଖ୍ଯସ୍ରୋତ ହୋଇଥିବା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଅନେକେ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରର  ବିକାଶ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଦେଇଥାନ୍ତି | କିନ୍ତୁ ସମୀକ୍ଷାରୁ ଜଣାଯାଏ ଯେ ସେବାକ୍ଷେତ୍ରର ଜାତୀୟ ଆୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ଅବଦାନ ଥିବା ସତ୍ତ୍ବେ ଏହି କ୍ଷେତ୍ର ବ୍ଯାପକ କର୍ମସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ ନାହିଁ | ବରଂ ବିନିର୍ମାଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ କର୍ମନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ରହିଥାଏ | କୃଷିକ୍ଷେତ୍ରରେ କର୍ମ ସୁଯୋଗ ସମ୍ଭାବନା  ବ୍ଯାପକ ଥିବା ଦୃଷ୍ଟିରୁ କେତେକ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରର ପୁନବିର୍ନ୍ଯାସ ପ୍ରତି ଗୁରୁତ୍ବ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି |
   ଆମ ଦେଶର ରୋଜଗାର ସୁଯୋଗ ଆବଶ୍ଯକତାର ବ୍ଯାପକତା ଏବଂ ଦେଶର ବିଶାଳତା,ବିବିଧତା ଏବଂ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ଯ ଦୃଷ୍ଟିରୁ  ଆମକୁ ମୁଖ୍ଯତଃ କୃଷି ଏବଂ ବିନିର୍ମାଣ କ୍ଷେତ୍ରକୁ  ଗୁରୁତ୍ବ ଦେବା ଆବଶ୍ଯକ  | କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଏକ ବିନିର୍ମାଣ କ୍ଷେତ୍ରରୂପେ ରୂପାନ୍ତର କରି ଆମେ ଅସଂଖ୍ଯ କର୍ମସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବା  ସମ୍ଭବ ହେବ | ଦେଶର ଆଭ୍ଯନ୍ତରୀଣ ବଜାରର ବିକାଶ ଆବଶ୍ଯକ  ସ୍ବଦେଶୀ ପଦାର୍ଥ ସ୍ବଚ୍ଛଳ ଭାରତୀୟ  ଚାହିଦା ମେଣ୍ଟାଇବା  ରଣକୌଶଳ ଭାରତରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ସାମଗ୍ରୀକୁ ରପ୍ତାନିଯୋଗ୍ଯ କରିବା କୌଶଳ ଅପେକ୍ଷା ଶ୍ରେୟସ୍କର ହେବ | ବିଦେଶରେ ଆମ ପ୍ରସ୍ତୁତ  ସାମଗ୍ରୀର ଚାହିଦା ସୃଷ୍ଟି କରିବା କଷ୍ଟକର ହେବ | ଏହା ରଘୁରାମ ରାଜନ୍ ମଧ୍ଯ କହିଛନ୍ତି  ତାଙ୍କର ମତ ହେଲା, ଆମର ବିକାଶ ବୃଦ୍ଧି ହାର 7.5 ପ୍ରତିଶତ ହେବା ନିଶ୍ଚୟ ଆନନ୍ଦଦାୟକ | କିନ୍ତୁ ଦେଶରେ ବ୍ଯାପକ କର୍ମ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହାରକୁ 10 ପ୍ରତିଶତକୁ  ବୃଦ୍ଧି  କରିବା ଆବଶ୍ଯକ | ଉଦ୍ୟୋଗ ସ୍ଥାପନ ଏବଂ ପରିଚାଳନା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅବ୍ଯାହତ ନକାରାତ୍ମକ ଶକ୍ତିଗୁଡ଼ିକ  ଅପସାରଣ କରିପାରିଲେ ଏବଂ ଏହି ଦ୍ରୁତ ବିକାଶ ଗତି ସଂପର୍କରେ ରାଜନେତିକ  ଶକ୍ତିଗୁଡ଼ିକର  ସହମତି ହେଲେ ଆମେ 10 ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ହାସଲ କରିପାରିବା |
  ବିନିର୍ମାଣ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ସବଳ,ସୁସ୍ଥ କରିବାକୁ ହେଲେ ଆମକୁ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା ଆବଶ୍ଯକ | କ୍ଷୁଦ୍ର ଉଦ୍ୟୋଗଗୁଡ଼ିକରେ  ଉତ୍ପାଦିକା ଶକ୍ତି ଏବଂ ଆକାରର ପୁନବିର୍ନ୍ଯାସ ଆବଶ୍ଯକ|  ଅବ୍ଯାହତ ଶ୍ରମ ଆଇନଗୁଡ଼ିକର ପରିବର୍ତ୍ତନ  ଆବଶ୍ଯକ | ମହିଳାମାନଙ୍କର  ଉଦ୍ୟୋଗ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯୋଗଦାନ ହାର ବୃଦ୍ଧି ହେବା ଆବଶ୍ଯକ | ମଜୁରିରେ ତାରତମ୍ଯ ଦୂର ହେବା ବାଞ୍ଛନୀୟ | ମାଲିକ ଏବଂ କାରିଗର ସଂପର୍କରେ ସଂସ୍କାର ଆବଶ୍ଯକ | ଆଉଟସୋସିର୍ଂ ଭଳି ବ୍ଯବସ୍ଥା ବ୍ଯାପକ ହେବା ଆବଶ୍ଯକ |
  2025 ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ଦେଶରେ ବିନିର୍ମାଣ କ୍ଷେତ୍ରରୁ  25ରୁ 30 ପ୍ରତିଶତ ଜାତୀୟ ଆୟ ଉତ୍ପନ୍ନ କରିବା ଏବଂ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଧିକ 900ଲକ୍ଷ ବ୍ଯକ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ କର୍ମସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି ନିମନ୍ତେ ପ୍ରୟାସ ହେଉଛି  | ଆମ ରାଜ୍ଯ କୃଷି, ହସ୍ତତନ୍ତ, ହସ୍ତଶିଳ୍ପ, ପଯର୍ଯଟନ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ଯ ଦେଇ ଅନୁରୂପ ଅଗ୍ରଗତି କରିବା ଆବଶ୍ଯକ  |ଏହି ସମ୍ବନ୍ଧରେ  ଆମ ରାଜ୍ଯରେ ଏକ ବିନିର୍ମାଣ ଚକ୍ରକେନ୍ଦ୍ର (ମାନୁଫାକଚରିଂ ହବ୍) ସ୍ଥାପନର ଆବଶ୍ଯକତା ଅନୁଭବ କରାଯାଏ | ଆମ ରାଜ୍ଯରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ସାଢ଼େ ଚାରିଲକ୍ଷ ଯୁବକଯୁବତୀ ରୋଜଗାର  ବଜାରରେ ଅବତତୀର୍ଣ୍ଣ ହେଉଛନ୍ତି |  ଏହା ବ୍ଯତୀତ ବେରୋଜଗାର ଯୁବକଯୁବତୀ ମଧ୍ଯ ଅପେକ୍ଷାରତ ଅଛନ୍ତି  ଆମ ରାଜ୍ଯରେ ବର୍ଷକୁ ସାତଲକ୍ଷ କର୍ମ ସୁଯୋଗ  ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଆବଶ୍ଯକ |
କଳାହାଣ୍ଡି, ବଲାଙ୍ଗିର, ବରଗଡ଼, ନୂଆପଡ଼ା, ସମ୍ବଲପୁର ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରାୟ ଚାରିଶହ ଚାଉଲମିଲ୍ ରହିଛି  ଏହା ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଏକ ଉଦ୍ୟୋଗପ୍ରିୟ ବାତାବରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି | ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ଓ ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ଐିତିହ୍ଯ ସର୍ବବିଦିତ | ବ୍ଯାପକ ଧାନଚାଷ ସହିତ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ କପା, ତେଳବୀଜ ଏବଂ ମକାଚାଷ ବ୍ଯାପକ ହେଉଛି | ଫଳ ଏବଂ ପରିବା ଚାଷର ଲୋକପ୍ରିୟତା  ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି | ଏହି ଅନୁକୂଳ ବାତାବରଣ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ  ବରଗଡ଼ ଅଞ୍ଚଳରେ ଆମ ରାଜ୍ଯର ଏକ ଅନନ୍ଯ ବିନିର୍ମାଣ ଚକ୍ରକେନ୍ଦ୍ର (ମାନୁଫାକଚରିଂ ହବ୍) ସ୍ଥାପନ କରି ରାଜ୍ଯକୃଷିର ଗୁଣାତ୍ମକ ରୂପାନ୍ତକରଣ କରିବା ସଙ୍ଗେସଙ୍ଗେ ବ୍ଯାପକ ରୋଜଗାର ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବା |

************  

Sunday 9 June 2019

ପ୍ରାତଃକାଳୀନ ଅନୁଭୂତି


ପ୍ରାତଃକାଳୀନ ଅନୁଭୂତି


ସେଦିନ ଅତି ସକାଳୁ ମୁଁ ବୁଲିଯାଉଥିବା ରାସ୍ତାରେ କେତିଟି ପାନଦୋକାନ ସ୍ୱଳ୍ପ ଚଳଚଂଚଳ ଥିବା ଉପଲବ୍ଧ କରିଥିଲି | ଓଡିଶାରେ ସହର ହେଉ ବା ଗାଁ, ସବୁଠାରେ ପାନ ଦୋକାନ | ମନେହୁଏ ପାନଦୋକାନ ବହୁଳ ରାଜ୍ୟ ଭାବରେ ଆମ ସ୍ଥାନ ପ୍ରଥମ |ଆପଣ ଆକଳନ କରିପାରିବେ  ଗୋଟିଏ ପାନଦୋକାନୀ ଦିନକୁ କେତେ  ପାନ ଭାଙ୍ଗେ ଓ ବିକ୍ରୀ କରେ? ମୋର ମଧ୍ୟ ଏବିଷୟରେ କୌଣସି ଧାରଣା ନଥିଲା | ଅବଶ୍ୟ  ଦୋକାନର ଅବସ୍ଥିତି ; ଜନବସତିର ଆର୍ଥିକ ପରିସ୍ଥିତି, ଓ ଦୋକାନ ବାଟଦେଇ ଚଳାଚଳ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ପାନ ବ୍ୟବହାର ପରିମାଣକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାନ୍ତି |ଆମ ଘରପାଖ ଦୋକାନୀ ମୋର ଜଣାଶୁଣା ; ଅବଶ୍ୟ ମୁଁ ପାନ ଖାଏନାହିଁ କିନ୍ତୁ ଯୁବକ ଦୋକାନୀର କର୍ମ ତତ୍ପରତା ଏବଂ ହସହସ ମୁହଁ ମୋତେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା | ତାର ମୋ ପ୍ରତି  ଭକ୍ତିଭାବ ଯୋଗୁଁ ତା ଦୁଃଖସୁଖ ସମ୍ପର୍କରେ ମୁଁ ତା ସହିତ ସମୟ ସମୟରେ  ଆଲୋଚନା କରେ | ଭବିଷ୍ୟତରେ କିଛି ଉଦ୍ୟୋଗ  ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ତାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦିଏ.| ବଡ଼ି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ପାକେଟରେ ବିକିବା ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦିଏ | ତା କହିବା ଅନୁଯାୟୀ ସେ ଦିନକୁ ପ୍ରାୟ ଦେଢ଼ହଜାର ପାନ ଭାଙ୍ଗେ ଓ ବିକେ | ଏଇ ହିସାବରେ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ ଭୁବନେଶ୍ୱର ଭଳି ଏକ ସହରରେ   ପ୍ରତିଦିନ କେତେ ପାନ ଭଙ୍ଗା ହେଇ ବିକ୍ରୀ ହେଉଥିବ |
ମୋର ଗନ୍ତବ୍ୟ ଥିଲା କେନାଲ କୂଳ | ସହରର ଏହି କେନାଲ ଟି ଏକ ପ୍ରହେଳିକା | ଏହା ପରିତ୍ୟକ୍ତ ଏବଂ ଦଳ , ଆବର୍ଜନା ଏବଂ ସହରର ଶୌଚାଳୟ ମାନଙ୍କରୁ ଏବଂ ନର୍ଦମାରୁ ପ୍ରବାହିତ ପାଣି ଏହି ଜାଗାରେ ରହିଥାଏ | କିନ୍ତୁ କେନାଲର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ପ୍ରଶସ୍ତ ସଡକ ନିର୍ମିତ ହୋଇଛି ଏବଂ ପ୍ରାତଃକାଳରେ ଏହି ମାର୍ଗ ଯାନବାହାନ ଶୁନ୍ୟ ହୋଇଥିବାରୁ ସକାଳେ ବୁଲିବା ପାଇଁ ମୁଁ ଏହି ଅଂଚଳକୁ ପସନ୍ଦ କରେ |
ସେଦିନ ପ୍ରାତଃକାଳୀନ ନିଶବ୍ଦତା ଭଙ୍ଗ କରି କେନାଲ କୁଳର ସୁରମ୍ୟ ମନ୍ଦିର ଭିତରୁ ହଠାତ ମେସିନରୁ ନିର୍ଗତ ହେଉଥିବା ଝାଞ୍ଜମୃଦଙ୍ଗ ବାଦ୍ୟ ପରିବେଶକୁ ପୁତମୟ କରିଥିଲା | ବର୍ଷବର୍ଷ ଧରି ମାଗଣା ଚାଉଳ ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମାଜ ଆମକୁ ଅନେକ ଦିନରୁ କର୍ମବିମୁଖ କରିଛି | ପ୍ରାତଃକାଳରେ ଦେବଦର୍ଶନ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରାୟ ଲୁପ୍ତ ହେଇଚି | ଫଳରେ ଆଳତି ପାଇଁ ପୂଜକ ବ୍ୟତୀତ ଭକ୍ତ ଉପସ୍ଥିତ ନଥାନ୍ତି  | ଝାଞ୍ଜମୃଦଙ୍ଗ  ବଜାଇବା ପାଇଁ ଭକ୍ତ ନଥାନ୍ତି | ଫଳରେ ଦ୍ରୁତଗତିରେ ମନ୍ଦିରରେ ମେସିନ୍ ପ୍ରୟୋଗ ହେଉଛି ଏବଂ ଆଳତି ସମୟରେ ମେସିନ ରୁ ନିର୍ଗତ ବାଦ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ପୂଜା ପ୍ରକ୍ରିୟା ସମ୍ପନ୍ନ  ହେଉଛି | ସକାଳେ ବିଛଣାରେ ଶୋଇଥିବା ଅବସ୍ଥାରେ  ମନ୍ଦିର ପରିସରରୁ ମେସିନ ନିର୍ଗତ ଝାଞ୍ଜମୃଦଂଗ ବାଦ୍ୟ ଉପଭୋଗ କରିବା ଗ୍ରହଣୀୟ ହେଉଛି |
ସେଦିନ ଏହି ନିରୋଳା ପରିବେଶରେ କେନାଲ କୂଳର ଗୋଟିଏ କଂକ୍ରିଟ ବେଞ୍ଚ ଉପରେ ଏକାନ୍ତରେ ପ୍ରାତଃକାଳୀନ ମୃଦୁ ସମୀର ଉପଭୋଗ କରୁଥିବା ଚାଳିଶ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ଲୋକଟି ମୋ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିଥିଲା | ତା ପାଖରେ ବସି କିଛି ସମୟ ବାର୍ତ୍ତାଳାପ ନିତାନ୍ତ ଆନନ୍ଦଦାୟକ ଓ ଶିକ୍ଷାପ୍ରଦ ହୋଇଥିଲା | ନିକଟସ୍ଥ ବିରିୟାନୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିବା କାରଖାନାରେ ଜଣେ ରୋଷେୟା ଭାବରେ ସେ କାମ କରେ | ତା ସହିତ ଅନ୍ୟ ସାତଜଣ ରୋଷେୟା ମଧ୍ୟ କାମ କରନ୍ତି |  ସେଦିନ  ରବିବାର ହେଇଥିବାରୁ ଅନ୍ୟ ରବିବାର ଭଳି  ଦେଢ଼ କୁଇଣ୍ଟାଲ ଚିକନ ଓ ଷାଠିଏ କିଲୋ ମଟନ ବ୍ୟବହାର ହେଇଥିଲା  | କିଲେ ଚିକନ ରେ ଆଠ ପ୍ଲେଟ ବିରିୟାନୀ ହୁଏ |ବିରିୟାନୀ ବ୍ୟତୀତ କାରଖାନାରେ କବାବ ; ରୋଲ ଇତ୍ୟାଦି ମଧ୍ୟ  ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ | ପ୍ରସ୍ତୁତ ଖାଦ୍ୟ କାରଖାନାରୁ  ଏକ  ଭ୍ୟାନରେ  ସହରର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ରାସ୍ତାକଡ଼ରେ ଥିବା ଦୋକାନକୁ ପଠାଯାଏ ଏବଂ ସେହିଠାରେ  ବିକ୍ରୀ ହୋଇଥାଏ | ପ୍ରାୟ ଷାଠିଏ ଭାଗ ଖାଦ୍ୟ ପାର୍ସଲ ରେ ଯାଏ ; ଚାଳିଶ ଭାଗ ଦୋକାନରେ ଉପଭୋକ୍ତା ମାନେ ଖାଇଥାନ୍ତି | ପ୍ରତିଦିନ ଶୋଇଲାବେଳକୁ  ରାତି ଦେଢ଼ଟା ବାଜେ |  ନିଜେ କିଛି କରିବାପାଇଁ ତାର ପ୍ରବଳ ଇଛା ଥିଲେ ବି ଦୁର୍ବଳ ଆର୍ଥିକ ପରିସ୍ଥିତି ଯୋଗୁଁ ଏହା ସମ୍ଭବ  ହୋଇ ପାରିନାହିଁ | ନିଜେ ସେ ଶାକାହାରୀ ; ମାସକୁ ସତର ହଜାର ଟଙ୍କା ପାରିଶ୍ରମିକ ଭାବରେ ଅର୍ଜନ କରି ପରିବାର ପୋଷଣ କରେ |
******* 

ସବୁ ଅଛି; କିଛି ନାହିଁ


ଭୋକ ଅଛି , କାମ ନାହିଁ ; ଜଳ ଅଛି , ଶସ୍ୟ ନାହିଁ ; କୂଳ ଅଛି , ଉପବନ ନାହିଁ ; ପଙ୍କ ଅଛି, ପଦ୍ମ ନାହିଁ ; ତୃଷ୍ନା ଅଛି , ପାଣି ନାହିଁ ;ଗାଈ ଅଛି, ତୃଣ ନାହିଁ ; ପାଟି ଅଛି, ଭାଷା ନାହିଁ ; କନା ଅଛି, କର୍ପୁର ନାହିଁ ; ଅଗ୍ନି ଅଛି, ତାତି ନାହିଁ; ଶୋଷଣ ଅଛି; ପ୍ରତିରୋଧ ନାହିଁ ; ଅନ୍ୟାୟ ଅଛି, ପ୍ରତିବାଦ ନାହିଁ ;ବେଦନା ଅଛି , ପ୍ରଲେପ ନାହିଁ; ଜାତି ଅଛି, ପରିଚୟ ନାହିଁ |
*****