ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୦ ର ଦ୍ଵିତୀୟ ପକ୍ଷ ର କେତୋଟି ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ଟିପ୍ପଣୀ

ସକାଳେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ଜଳ ଅର୍ଘ୍ଯ ଅର୍ପଣ କରିବା ସମୟରେ ଆମେ ଧଳା ମନ୍ଦାର ଫୁଲ ଅର୍ପଣ କରିବାକୁ ଭଲପାଉ। ଆମ ବଗିଚାର ଗୋଟିଏ କୋଣରେ ଗଛଟିଏ ଅଛି ଏବଂ  ଗଛରେ ଏବେ ପ୍ରତିଦିନ ଦୁଇଟି ଫୁଲ ଫୁଟୁଛି । ଆଜି (ଅଗଷ୍ଟ ମାସ ପନ୍ଦର ତାରିଖ )  ବୋଧହୁଏ ବର୍ଷା ରେ ଖୁସି ହେଇ ଗଛଟି ତିନୋଟି ଫୁଲ ଦେଇଥିବା ଦେଖି ମୁଁ ଭାବିଲି ତୃତୀୟ ଫୁଲ ଟି ଗଛ ତରଫରୁ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରିବା ବୋଧହୁଏ ଉଚିତ ହେବ।
*****

ସରକାର ରାଜକୋଷରୁ ଅର୍ଥ ବ୍ୟୟକରି ପେଷାଦାର ଚିତ୍ରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ କାଳ୍ପନିକ ନକ୍ସା/ଚିତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ବରମୁଣ୍ଡା ବସ୍ ଟର୍ମିନାଲ, ଶ୍ରୀ କ୍ଷେତ୍ର,  ସ୍ୱର୍ଗଦ୍ୱାର,  ଏକାମ୍ର କ୍ଷେତ୍ର ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରକଳ୍ପ ମାନଙ୍କର ସମ୍ଭାଵ୍ୟ ରୂପ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଛନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରୟାସ କେତେଦୂର ଆବଶ୍ୟକ ତାହା ବିଚାର୍ଯ୍ୟ | ମୋର କିନ୍ତୁ ମନେହୁଏ ଏହା ଅନାବଶ୍ୟକ ଏବଂ ସରକାରୀ ଅର୍ଥର ଅପବ୍ୟୟ | ବରଂ ପ୍ରକଳ୍ପମାନ ଶୀଘ୍ର ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଶୀଘ୍ର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହେଲେ ସରକାରଙ୍କ ସାମର୍ଥ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହେବା ସଂଗେ ସଂଗେ ଜନମଙ୍ଗଳ ହୋଇପାରନ୍ତା | ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ବିଷୟ ଯେ ଆମ ଲୋକପ୍ରିୟ ନବୀନ ସରକାର ଦୁଇ ଦଶନ୍ଧିରୁ ଅଧିକ କାଳ କ୍ଷମତାରେ ରହି ମଧ୍ୟ ଆମ ଗାଁ ସ୍କୁଲ ମାନଙ୍କର  ଗୁଣାତ୍ମକ ବିକାଶ କରି ପାରିଲେନି | ଅବଶ୍ୟ ଅନେକ ସ୍କୁଲ ଚଟାଣ ରେ ଟାଇଲ ଲାଗୁଚି; ଯେଉଁଠି ହୁଏତ ଛାତ ରେ ଫଲସ ସିଲିଂ ଲାଗୁଚି | କିନ୍ତୁ ଗାଁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ର  ଏକ ଅନନ୍ୟ ପରିଚୟ ସୃଷ୍ଟି ହେଉନି | ଯଦି ହୋଇପାରନ୍ତା, ତେବେ ଏହା ନବୀନ ସମର୍ଥକମାନଙ୍କୁ ଆନନ୍ଦିତ କରନ୍ତା | ବିଦ୍ୟାଳୟର ସମସ୍ତ ଆବଶ୍ୟକତା ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିବା ଏକ ସୁରୁଚି ସମ୍ପନ୍ନ; ଉନ୍ନତ ମାନ ର  ସୌଧ ର ନକ୍ସା ର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ; ନକ୍ସା ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବା ପରେ ଶୀଘ୍ର ଏହିଭଳି ସ୍କୁଲ ଗୃହ ନିର୍ମାଣ ହେଉ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗାଁ ର ପରିଚୟ ଗାଁ ସ୍କୁଲ ରୁ ହେଉ | ଏହି ସ୍କୁଲ ରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବ୍ୟବସ୍ଥା ହେଉ ; ସୌରଶକ୍ତି ବ୍ୟବହାର ହେଉ ; ଭିଡିଓ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ ସୁବିଧା ରହୁ | ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ  ଶିକ୍ଷକ ନିୟୋଜିତ ହୁଅନ୍ତୁ  |  ଏହା ଶିକ୍ଷା ପ୍ରସାରରେ ସହାୟକ ହେବ |
ବହୁ ବିଳମ୍ବ ହେଲାଣି ; ଆଉ ଅଧିକ  ବିଳମ୍ବ ନହେଉ |
******

କାଲି (ଅଗଷ୍ଟ ୨୨ ତାରିଖ) ଶନିବାର, କାଲି ମଧ୍ୟ ଗଣେଶ_ଚତୁର୍ଥୀ | ଓଡ଼ିଶାର ଅସଂଖ୍ୟ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ  ଖାତା,ବହି ; କଲମ, ପେନସିଲ, ଘର ଗଣେଶ ମୂର୍ତ୍ତି ପାଖରେ ରଖି ପୂଜା କରିବେ ; ଭୋଗ, ପୁଷ୍ପାଞ୍ଜଳି ଦେବେ | ଏଇ ପ୍ରଥା ଆମ ସଂସ୍କୃତି ର ଏକ ଅଙ୍ଗ | କିନ୍ତୁ ସରକାର ଫୁଲମାଳ ଟିଏ କିଣିବା ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ଦେବେନି; କାରଣ କାଲି ସଟଡାଉନ  ନ ହେଲେ ଲକଡାଉନ | ଏମିତି ଅବିମନୁଷ୍ୟତା କାହିଁକି ?
******

ପ୍ରତିବାଦ ଗଣତନ୍ତ୍ର କୁ ପରିପୃଷ୍ଟ କରିଥାଏ ; ଶୋଧନ ପାଇଁ ମାର୍ଗଦର୍ଶକ ହୋଇଥାଏ | ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ବିଶ୍ୱାସ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରତିବାଦ କୁ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରେ; ଭୃକୁଞ୍ଚନ କରେନାହି ବା ପ୍ରତିଶୋଧ ପରାୟଣ ହୁଏ ନାହିଁ | (ଅଗଷ୍ଟ ୨୪, ୨୦୨୦)
******

"ଚାଷୀ ବିଲରୁ  ଭେଣ୍ଡି ଦୁଇଦିନ ନ ତୋଳିଲେ ଭେଣ୍ଡି ତକ ବୁଢା ହେଇଯିବ । ଲୋକସେବକ ମାନେ ଲୋକ ସେବା ଭବନରୁ ଏହା ବୁଝି ପାରୁ ନାହାନ୍ତି । ଶନିରବି ଅଲବତ ବଂଦ ହେବ । ଶୁକ୍ରବାର ସଂଧ୍ୟାରେ ଭିଡ ହେଉ . ଠେଲାଠେଲି ହଉ, ପରବାୟ ନାହିଁ ।" ମୁଁ ଦୁଇ ଗଜ ଦୂରରୁ ମୁହଁରେ ମୁଖା ଲଗେଇ  ଦୋକାନୀ କଥା ଶୁଣୁଥିଲି। (ଅଗଷ୍ଟ ୨୪, ୨୦୨୦)
******

ଉତ୍କର୍ଷ ଏକ ସାମର୍ଥ୍ୟ, ଏହା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ତରରେ ହେବା ସ୍ୱଭାବିକ, କିନ୍ତୁ ସାମୁହିକ ସ୍ତରରେ ଉତ୍କର୍ଷ ସମାଜ ଏବଂ ଜାତିକୁ ଉନ୍ନତ କରେ ଏବଂ ସରକାର ଙ୍କ ସାମର୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତିପାଦନ କରିଥାଏ । ସରକାର କିନ୍ତୁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ତରରେ ଉତ୍କର୍ଷ କୁ ପୁରସ୍କୃତ କରି ନିଜର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସଂପାଦନ କରିବା ମନୋବୃତ୍ତି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥାନ୍ତି । (ଅଗଷ୍ଟ ୨୫,୨୦୨୦)
*****

ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଆଉ କିଛି ହେଉ ନ ହେଉ , "ବୋଲେ ହୁଁ ଟି " ମାନସିକତା ବୈଶାଖ ର ବନାଗ୍ନି ଭଳି ହୁ ହୁ ହେଇ ମାଡି ଯାଇଛି । ଏହାର ବିଷମ ପରିଣତି ସଂପର୍କରେ ଆମ ଯୁବାପିଢି ସଚେତନ ହେବା ନିତାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ମନେହୁଏ । (ଅଗଷ୍ଟ ୨୬,୨୦୨୦)
*****

ଆମେ ରାଜ୍ୟର ଅନୁକୂଳ ପରିବେଶର ସୁଯୋଗ ନେଇ ବ୍ୟାପକ ସ୍ତରରେ ଚାହା, କଫି, ଗୋଲମରିଚ, ଡାଲଚିନ, ଅଳେଇଚ ଚାଷ କରିବା ନା ନିଜ ସାମର୍ଥ୍ୟକୁ ଗଂଜେଇ ଚାଷ ଓ ତାହାର ଚୋରା ଚାଲାଣରେ ସୀମିତ ରଖିବା ? ଆମେ ରାଜ୍ୟର ଅନୁକୂଳ ପରିବେଶର ସୁଯୋଗ ନେଇ ଗୋପାଳନ କରି ନିଜ ସନ୍ତାନଙ୍କୁ ଯଥେଷ୍ଟ କ୍ଷୀର ଦେବା ନା ମଦ୍ୟପାନରେ  ନିଜର  ସମ୍ବଳକୁ ନଷ୍ଟ  କରିବା? (ଅଗଷ୍ଟ ୨୭,୨୦୨୦)
******

ଜେଇଇ ଏବଂ ଏନ୍ଇଇଟି ରେ ଭାଗ ନେଉଥିବା ଓଡିଶା ର ଛାତ୍ର ଛାତ୍ରୀ ମାନଙ୍କୁ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ଈଶ୍ବର ସେମାନଙ୍କ ମଙ୍ଗଳ କରନ୍ତୁ , ତାଙ୍କର ପ୍ରତିଭା ସର୍ବଭାରତୀୟ ସ୍ତରରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହେଉ। ଆମ ବିଦ୍ୟାର୍ଥୀ ସମାଜ ପରୀକ୍ଷା ପ୍ରତି ଉଦାସୀନ ନ ହୁଅନ୍ତୁ। ସଂଘର୍ଷମୟ ଜୀବନରେ ପରୀକ୍ଷା ସାମର୍ଥ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଏକ ସୁଯୋଗ । (ଅଗଷ୍ଟ ୨୯,୨୦୨୦)
*****

INDEPENDENCE DAY, 2020

It was still raining in the morning; though it wasn't like it rained around past midnight last night. I needed to buy some vegetables and I need to buy some medicines. Someone in the nearby pharmacy confirmed over phone that the shop was open and the require medicine too was available. I decided to drive first to the vegetable vendor. As always, he received me with respect and wondered why I chose to come himself while it was raining. I should have contacted his son over phone, he said, and the boy would have delivered the vegetables at home. I had to explain that I needed to go elsewhere and hence decided to get the vegetables from his shop. I was short of change. He let me go after I had paid him hundred rupees though he ought to get ten rupees more. I reached the pharmacy. A Boy in the Pharmacy had kept my medicines ready. I was the lone customer around seven thirty in the morning. I paid through my card but I needed some change. I wasn't sure if the boy would oblige me. I asked if he would give me change for five hundred rupees. He agreed. I got the change as per my specifications. I drove to the vegetable vendor & paid him ₹10/- I owed. He was annoyed that I drove the car myself again for this small thing.
This experience with two common men of my country on Independence Day confirmed how this world is still a beautiful place to dwell in because of people like the pharma boy and the vegetable vendor; we need to learn a lot from people who we generally take for granted. Our system needs to give more power to such people to make my country a lot more humane and warm place to live in.
Sadly, craving for justice by the common man only keeps growing as Independent India grows older.
I am always proud of those Revolutionaries who either got killed or spent life in cellular jail till death for what they did for making our country independent years before 1947.

*********

SOME THOUGHTS ON AUGUST, 13, 2020

1. We seem to focus on programming the mind to manage "failures"-- thereby weaving a safety net for poverty not only to be protected but to grow; whereas perhaps a right approach would be to tune our mind to manage "success" and look at poverty as an impediment to growth.

2. So far, Hindi film "Tamas" (released in 1988) has been the longest -- 2 minutes short of 5 hours. Film"LoC Kargil", released in 2003, was also a long picture, running for 255 minutes. So was the celebrated film "Mera Naam Joker", released in 1970 that was 244 minute long. For years, however, television serials running short episodes almost daily has been conditioning viewers' mind . Mind is getting tuned to watching about 25 minute long episodes. In many cases, span of attention is shrinking. This is the reason why watching a film is not interesting for me- average length of a film being about 100 minutes.

3. Let our biggest temptation not be to keep within us the knowledge we have. Ancient India's wise have been believers in sharing knowledge. They passed on knowledge from one generation to the next through "Shruti". This Indian legacy must continue. An educated Nation is always a strong one ; it ensures holistic development, both of mind and material.

4. Let's not revert to relaxing mode. The vaccine against COVID 19 , to be available to you and me, is still months away. Let's be optimistic ; but we should be realistic as well. It pays to keep the seat belt in a fastened mode. We may be hit by turbulence suddenly.

*********
August 13, 2020

ସକାଳର ମୁଢି ବିକାଳି

ଆମ ଘର ପାଖରେ ଯେଉଁ କେନାଲ ଜନ୍ମ ହେବାର ମାତ୍ର କିଛିବର୍ଷ ପରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କଲାପରେ ଏକ ଉଗ୍ର ନର୍ଦମା ଓ ଆବର୍ଜନା କୁଣ୍ଡରେ ପରିଣତ ହେଇ ପରିବେଶର ରୁଗ୍ଣତାକୁ ତ୍ୱରାନିତ୍ବ କରୁଛି ସେହି କେନାଲ କୂଳରେ ଗୋଟିଏ ମୁଢି ତିଆରି କାରଖାନା ଥିବା କୁହାଯାଏ | ଏହାର ପ୍ରଶସ୍ତି ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ | ମନେହୁଏ ମୋ ବ୍ୟତୀତ ଆମ ଅଂଚଳର ସମସ୍ତେ ଏହି କାରଖାନା ହୁଏତ ଦେଖିଛନ୍ତି ବା ଏହା ସମ୍ପର୍କରେ ବିସ୍ତୃତ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିଛନ୍ତି |ଆଜି ସକାଳ ଛ ଟା ବେଳେ ଦେଖିଲି ଆମଘର ସାମନା ନିରୋଳା ରାସ୍ତା ରେ ନିଜ ସାଇକଲକୁ ଧୀରେ ଚଳେଇ ଲୋକଟିଏ "ମୁଢି, ମୁଢି" ଡାକ ଡାକି ରାସ୍ତାର ଦୁଇ ଆଡ଼କୁ ନଜର ପକେଇ ଗ୍ରାହକ ଖୋଜୁଛି | ପ୍ରାୟ ପାଞ୍ଚଫୁଟ ଲମ୍ବା ମୁଢ଼ି଼ବସ୍ତା ଟିଏ ସାଇକଲ ପଛରେ ଶୋଇଛି ; ମୁଆଁ ଗୁଡିଏ ଜରି ବ୍ୟାଗ ରେ ସାଇକଲ ହ୍ୟାଣ୍ଡଲ ରୁ ଓହଳିଛନ୍ତି | ଘର ଗେଟ ପଛରେ ଠିଆହୋଇ ତାକୁ ଡାକିଲି | ସେ ତତକ୍ଷଣାତ ସାଇକଳରୁ ଓଲ୍ହେଇ ଗେଟ ପାଖକୁ ଆସିଲା | କରୋନା ମହାମାରୀ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ସାବଧାନତା ଅବଲମ୍ବନ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଲି | ଘର ତାର ଢେଙ୍କାନାଳ ଜିଲା ଭୁବନ ପାଖ ଗୋଟିଏ ଗାଁରେ | "ବ୍ରାହ୍ମଣୀ ସେଠି ଭାରି ଚଉଡା |" ମୋର ଏହି ବକ୍ତବ୍ୟ ତାକୁ ଆନନ୍ଦିତ କଲା | ମନେହେଲା ତା ଘର ଆଖପାଖ ସହ ମୋର ପରିଚିତି ତାକୁ ମୋ ସହିତ ଏକ ବନ୍ଧନରେ ବାନ୍ଧୁଛି | ମୋ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ଓ ବିଶ୍ୱାସ ତା ହୃଦୟରେ ଅଙ୍କୁରିତ ହେଉଥିବା ଅନୁଭବ କଲି |ପକେଟ ରୁ ଗୋଟିଏ ହୋମିଓପାଥି ଔଷଧ ବୋତଲ ବାହାରକଲି | ଆର୍ସେନିକ ଆଲବୁମିନ ୩୦ ଔଷଧ ସରକାର କରୋନା ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ସେବନ କରିବା ପାଇଁ ଅନୁମୋଦନ କରିଛନ୍ତି | ସେ ଓ ତା ପରିବାର ଏହି ଔଷଧ ଖାଇବାକୁ ଅନୁରୋଧ କଲି | ସେ ସହମତ ହେଲା | "ମଦ ଖାଉଛ କି ନାହିଁ ?" ମୁଁ ପଚାରିଲି | ସେ ମନାକଲା ; କିନ୍ତୁ ପର ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ କହିଲା, "ମାସେ ଦୁଇମାସରେ ଭୋଜିଭାତରେ ପିଇଦିଏ |" ମୁଁ ତାକୁ ଏପରି ନକରିବା ପାଇଁ ଅନୁରୋଧ କଲି | ସେ କହିଲା " ଆପଣ କହିଲେଣି, ମୁଁ ନିଶ୍ଚୟ ମାନିବି |" ଏହା କହି ସେ ଚାଲିଗଲା |ସକାଳର ଏହି ଅନୁଭୂତି ମୋତେ ଉତ୍ଫୁଲ୍ଲିତ କରିଥିଲା | *******