Saturday, 30 June 2018

THE STRANGER'S STORY MY FRIEND WON'T BUY

It was not a normal countenance; there was perhaps a streak of conceit; it could have been of apprehension as well. Both of us stopped at his request. My friend, a former top police official, did the talking while I preferred a safe distance. 

The stranger, a bit incoherent, narrated his travails. He had been drugged and then robbed in train by strangers who tricked him. Police could not be of help when he narrated his problem on getting down at Bhubaneswar. 

He needed sixty rupees to return home in Kendrapara district. My friend ascertained his name and promised to speak to the police officer to render assistance and advised him to go to the police- station. The stranger was not impressed and was reluctant. My friend insisted. "We are not carrying money with us; we are having a walk", my fiend explained.

 He turned back and we resumed walking. My friend again ascertained his name, to find out any contradiction, if any, between the two names he had blurted out. " He was telling a lie. If he was without money since yesterday, why was he smelling of liquor?" he said. 

" Would you have paid him the amount had he accosted you alone?" My wife asked me after I narrated the experience, on return from walk. " I think I would have paid him, I said, almost naturally. "You would have paid him even after realising he had had a drink?" she said, with a tone of surprise. "Yes, I am not convinced as yet that drunkards are always liars, even if he was, fifty rupees I would gladly give if a stranger asked for with a story that sounded plausible'; I said. 

Tomorrow I need to ask my friend whether he did speak to the Railway Police station about the young man.

**********

30th June, 2018

ଟୁରିଷ୍ଟଙ୍କ ପାଇଁ ବିଳାସପୂର୍ଣ୍ଣ ରେଳଯାତ୍ରା ଯୋଜନା


ଅଧିକ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କୁ ଆମ ରାଜ୍ୟକୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ ରେଳବାଇ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ପଞ୍ଚତାରକା ହୋଟେଲ ସଦୃଶ ବିଳାସପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିବା ରେଳଯାତ୍ରା ପାଇଁ ପ୍ରାଥମିକ ଆଲୋଚନା କରିଥିବା ଖବରକାଗଜରୁ ପଢ଼ିଲି | ଏହାଫଳରେ କୋଣାର୍କ , କୋଣାର୍କ-ପୁରୀ ବେଳାଭୂମି ; ଚାନ୍ଦିପୁର , ଦେବ୍ରିଗଡ ; ଭିତରକନିକା ଭଳି କେତୋଟି ଦର୍ଶନୀୟ ସ୍ଥାନକୁ ଅନେକ ବିତ୍ତଶାଳୀ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଯାଇପାରିବା ସମ୍ଭବ ହେବ | ଏହି ସ୍ଥାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେତୋଟି ସ୍ଥାନକୁ ରେଳଯାତ୍ରା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ | ତେଣୁ ସେହିଭଳି ସ୍ଥାନମାନଙ୍କୁ ଯିବା ଓ ଭ୍ରମଣ କରିବା ପାଇଁ ବିଳାସପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୋଲଭୋ ବସର ବ୍ୟବସ୍ଥା ହେବ |

ଏହି ଖବର ବାଙ୍ଗାଲୋରରେ ରହୁଥିବା ମୋ ବଡନାତି କୁ କହିଲି ଏବଂ ପଚାରିଲି , " ମନେକର ତୁମର ଜଣେ ଆମେରିକାନ ବନ୍ଧୁ ଭୁବନେଶ୍ୱର ଆସି କୋଣାର୍କ ଯିବା ପାଇଁ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ କହିବେ | ତୁମେ କିଭଳି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବ ?" ସେ କିଛି ସମୟ ଭାବି କହିଲା, " ମୋ ବନ୍ଧୁଙ୍କୁ ଭୁବନେଶ୍ବରରେ ଆମଘରୁ ଭୁବନେଶ୍ୱର ଷ୍ଟେସନକୁ ନେଇ ସେଇ ବିଳାସମୟ ଟ୍ରେନରେ ବସେଇବି ; ଟ୍ରେନରେ ସେ ପଞ୍ଚତାରକା ସୁବିଧା ଉପଭୋଗ କରିବେ ; ଖାଇବେ , ପିଇବେ ; ଟିଭି ଦେଖିବେ ; ଶୋଇବେ ; ସକାଳେ ନିତ୍ୟକର୍ମ ସାରି ବ୍ରେକଫାଷ୍ଟ ଖାଇବେ ; ସକାଳ ଦଶଟା ବେଳକୁ ଷ୍ଟେସନରୁ ଓଲ୍ହେଇ ବିଳାସପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୋଲଭୋ ବସରେ ବସି କୋଣାର୍କ ଯିବେ ' ଫେରି ପୁଣି ସେଇ ଟ୍ରେନରେ ରାତ୍ରିଯାପନ କରି ମୋତେ ଫୋନ କରିବେ | ମୋତେ   ବିଜେବି ନଗରରୁ ଷ୍ଟେସନ ପହଂଚିବାକୁ ମାତ୍ର ଦଶ ମିନିଟ ଲାଗିବ ; ତାଙ୍କୁ ଘରକୁ ନେଇଯିବି |"

ମୁଁ କହିଲି ଏମିତି ହେଲେ ବିଳାସପୂର୍ଣ୍ଣ ରେଳଯାତ୍ରା କେମିତି ହେଲା ? ସେ କହିଲା " ଯେହେତୁ ତାର ବହୁତ ପଇସା ଅଛି ଆଉ ବୁଦ୍ଧି କମ ; ସେ ଭାବିବ ସେ ରାତିରେ ଶୋଇଥିବା ବେଳେ ରେଳରେ ବହୁତ ବାଟ ଯାଇଛି ଆଉ ସକାଳେ ଗନ୍ତବ୍ୟ ରେ ପହଂଚି ବସରେ କୋଣାର୍କ ଯାଇଛି |" ମୁଁ ତା' ବୁଦ୍ଧିକୁ ପ୍ରଶଂସା କଲି |

*******

29th June, 2018

Friday, 29 June 2018

THE DRAGONFLY

I saw this morning this Dragonfly, sitting light on the tender twig of the Tulsi Plant in our garden, motionless, perhaps paying its obeisance to the sacred plant. My close look made no difference to this noble creature. Decked in its best attire, it had flown to the place of pilgrimage of its choice. I observed it from different angles and clicked the picture from the position that would catch its total grandeur.  

ପ୍ରଶାସକଙ୍କ ଆବାସରେ ଗୋବର ମାଡ


ଗୋବର ଆକ୍ରମଣ ଘଟଣା ନିଶ୍ଚୟ ନିନ୍ଦନୀୟ ଏବଂ ଏସମ୍ପର୍କରେ ଆଇନ ତା ବାଟରେ ଯାଉ | କିନ୍ତୁ ଯେଉଁ ଭାବରେ ଶାସକ ଦଳ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ସର୍ଭିସ ଆସୋସିଏସନ ମାନଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ପ୍ରତିବାଦ ହେଲା ଏଥିରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଯେ କେତେକ ରାଜନୈତିକ ଶକ୍ତି ଯେଉଁ ଗମ୍ଭୀର ପ୍ରଶ୍ନ ଉତଥାପାନ କରିଥିଲେ ତାହା ଏହି ଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କୁ ଉତ୍ତେଜନା ପ୍ରବଣ କରିଛି | ଅସଂପୃକ୍ତ କେତେଜଣ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ସହ ଚାଲିବା ପସନ୍ଦ କରୁଛନ୍ତି | ମୂଳ ପ୍ରଶ୍ନ ଥିଲା ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ନିରପେକ୍ଷତା ସମ୍ପର୍କରେ | ଗୋଟିଏ ସ୍ପର୍ଶକାତର , ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ ପଦବୀରେ ଅବସ୍ଥାପିତ ଜନୈକ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଅଭିଯୋଗ ଆସିଲା ; ଏବଂ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ କୁହାଗଲା,  " ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ ଭାବରେ ସେ ରାଜନୈତିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ନ ହୁଅନ୍ତୁ ; ଯଦି ଅନିବାର୍ଯ୍ୟ ପରିସ୍ଥିତି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସେ ସେହି କାମ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ତେବେ ସେ ଚାକିରିରୁ ଇସ୍ତଫାଦେଇ ରାଜନୈତିକ କାମ କରନ୍ତୁ |"

 ଏହି ଦର୍ଶନ ଗ୍ରହଣୀୟ | ଆମ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ନିରପେକ୍ଷତା ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ | ଯଦି କ୍ଷମତାଶୀନ ରାଜନୈତିକ ଶକ୍ତି ଏହା ଗ୍ରହଣ କରିବା ମାନସିକତା ପ୍ରଦର୍ଶନ ନକରେ, ତାହାହେଲେ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀମାନେ ରାଜନୈତିକ କର୍ମୀ ହୋଇଯିବେ | ପ୍ରାୟ ଅଠର ବର୍ଷରେ ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ଏତେ ତୀବ୍ର ରୂପରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇ ନଥିଲା | ଆଜି ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଥିବା ଶୁଭଙ୍କର ମନେହୁଏ | ଏବଂ ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଅମିମାଂସିତ ନରହୁ |

ଅନୁଭବୀ ଦାମୋଦର ରାଉତ ଯେଉଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆଗତ କରିଛନ୍ତି ତାହା ତାଙ୍କ ଦଳରେ ଗମ୍ଭୀରତା ସହ ବିଚାର କରାଯାଉ | ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ଆଜି କ୍ଷମତାରେ ଥିବା ଦଳ କାଲି ବିରୋଧୀ ଆସନରେ ରହିବା ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି ; କାଲି ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ ସେମାନଙ୍କୁ ନ କୁହନ୍ତୁ ଯେ ସେମାନେ ତାଙ୍କ ଲୋକ ନୁହନ୍ତି ; ଅନ୍ୟ ଦଳର | ସରକାରୀ କଳର ରାଜନୀତିକରଣ ସମାଜର ପ୍ରଭୂତ କ୍ଷତି କରିଥାଏ | ଏହା ସମସ୍ତେ ବୁଝିବା ଆବଶ୍ୟକ |

*******
12th February, 2018

ଉତ୍କଳ ଦିବସର ଅନୁଚିନ୍ତା


ଦାଦନର ଦୟନୀୟ ଉପତ୍ୟକାରୁ ମୁକୁଳାଇ ସେମାନଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ନିଜ ଗାଁ ଉଦ୍ୟୋଗରେ ଆଜି ଅବସ୍ଥାପିତ କରି ଏକ ସ୍ବାଭିମାନୀ ଏବଂ ସମର୍ଥ ସରକାର ଉତ୍କଳଦିବସ ର ମହତ୍ୱ ପ୍ରତିପାଦିତ କରିଥାନ୍ତେ ; କିନ୍ତୁ ଏହା ନକରି ସେହି ଆଲୋକସଜ୍ଜ୍ୱା ; ସେହି ଆଡ଼ମ୍ବରପୁର୍ଣ ଚାନ୍ଦୁଆ ; ସେହି ପୁଷ୍ପସଜ୍ଜିତ ମଂଚ , ସେହି ଭାଷଣ କୁ ପାଥେୟ କରି ଆଜି ଆମେ ପବିତ୍ର ଦିବସର ପାଳନ କରି ସମୟର ଆହ୍ବାନକୁ ଅଣଦେଖା କରୁଛେ |

*******
1st April, 2018

କୁଡ଼ିଆରେ ଶୋଇଥିବା ଲୋକର ସପନ


    କେତେଥର ମୁଁ ଭାବେ ସେଇ ଗରିବ ଲୋକଟି ଆମ ରାଜ୍ୟର ଅପହଞ୍ଚ ପାହାଡିଆ ଜାଗାର ଛୋଟ ଗାଁ ରେ ନିଜ କୁଡିଆଘରେ ରାତିରେ ଶୋଇଲା ବେଳେ କଣ ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖୁଥିବ | ମୁଁ ମୋ ଦେଖିଥିବା ସ୍ବପ୍ନ ମନେପକାଏ | କେତେଥର ମୁଁ ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖିଚି ଯେ ମୁ ଏଆରପୋଟ ରେ ପହଂଚିଲା ବେଳକୁ ମୁଁ ଯେଉଁ ପ୍ଲେନ ରେ ଯାଇଥାନ୍ତି ସେଇଟା ଉଡି ଯାଇଛି ଆଉ ମୁଁ ହତାଶ ହେଇ ଘରକୁ ଫେରିଛି | କେତେଥର ଭୋଜି ଖାଉଥିବା ସ୍ବପ୍ନ ମଧ୍ୟ ଦେଖିଚି | ଥରେ ମୋ ସାଙ୍ଗ କୋନ ବନେଗା କରୋଡ ପତି ଖେଳ ଅମିତାଭ ବଚନ ମହାଶୟଙ୍କ ସହିତ ଖେଳୁଥିବା ସ୍ବପ୍ନ ମଧ୍ୟ ଦେଖିଚି | କିନ୍ତୁ ସେଇ ଗରିବ ଲୋକଟି କି ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖୁଥିବ ? ବୋଧହୁଏ, ସେ ଦିନେ ଦେଖିଥିବ ତା ଧାନ ହାତୀ ଖାଇ ଯାଇଛି ; ଆଉଦିନେ ତା ସ୍ୱପ୍ନରେ ସେ ସାହୁକାରର ନାଲି ଆଖି ଦେଖିଥିବ ; ହୁଏତ ଦିନେ ଦେଖିଥିବ ଯେ ସେ ଟଙ୍କା ଦେଲାପରେ ବି ପକା ଘର ପାଇବା ପାଇଁ ବାବୁ ତା ନା ଲେଖିଲେନି | ଯେହେତୁ ସେ ଗରିବ ; ତା ସପନ ବି ସେମିତି ଦୁର୍ବଳ ହିଁ ହବ | ଯେ ଗରିବ ବା ଦୁଃଖୀ ; ସପନରେ ବି କେତୋଟି କ୍ଷଣ ହସିବା ତା ଭାଗ୍ୟରେ ନାହିଁ |

********** 

ପ୍ରାତଃଭ୍ରମଣ ବେଳର କେତୋଟି ଅନୁଭୂତି

ପ୍ରାତଃଭ୍ରମଣ ବେଳର କେତୋଟି ଅନୁଭୂତି
 

ତିରିଶ-ବତିଶ ବର୍ଷ ବୟସର ହସହସ ମୁହଁ ଥିବା ଯୁବକଟି ହାତରେ ଦୁଇଟି ଫୁଟବଲ ଦୁଇଟି ଜାଲି ମୁଣିରେ ଧରି ଉଇକେଟ ଗେଟ ପାଖରେ ପହଂଚିଲାବେଳେ ମୋ ସହିତ ଭେଟହେଲା | ମୁଁ ତାକୁ ଚିନ୍ହିନଥିଲେ ବି ତା ସହିତ ଦୁଇପଦ କଥା ହେବାପାଇଁ ଇଛାହେଲା | ସକାଳ ଛ'ଟା ବାଜିଥାଏ | "ଏଇ ଫୁଟବଲ ଦାମ କେତେ ?" ମୁଁ ପଚାରିଲି | ପ୍ରକୃତରେ ମୋର ଆଜି ଗୋଟିଏ ଫୁଟବଲ କେତେ ଦରରେ ମିଳୁଛି ସେ ବିଷୟରେ କୌଣସି ଧାରଣା ନଥିଲା | ରେଭେନ୍ଶା କଲେଜରେ ବିଗତ ଶତାବ୍ଦୀର ୫୮-୬୨ ମସିହାରେ ପୂର୍ବ ଛାତ୍ରାବାସରେ ରହୁଥିବା ସମୟରେ କେତେଥର ପୁଟବଲ ଖେଳୁଥିବା ଅନୁଭୂତି ମନେପଡ଼ିଲା | କିନ୍ତୁ ଦର୍ଶକଭାବରେ ଫୁଟବଲ ଖେଳ ମୋତେ ସବୁବେଳେ ଆନନ୍ଦ ଦେଇଥାଏ | କ୍ରିକେଟ ବା ହକି ମୋତେ କେବେହେଲେ ସେଇ ଆନନ୍ଦ ଦେଇ ନଥାଏ | ଯୁବକଟି ହସି କହିଲା " ଏଇ ବଲ ଦାମ ହଜାରେ ପଚାଶ ଟଙ୍କା |" ମୁଁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଇ ତା' ଆଡକୁ ଚାହିଁଲି | ସେ ମୋ ଭାବ ଦେଖି ଭଲକରି ହସିଲା | ମୁଁ ତାକୁ ପଚାରିଲି " ଏଇଟା ବିଦେଶରେ ତିଆରି ନା ଆମ ଦେଶରେ ?" ସେ ବଲଟିକୁ ଆଖିପାଖକୁ ଆଣି ବଲରେ ଲେଖା କୁ ଦେଖିଲାପରେ କହିଲା, "ଭାରତରେ ତିଆରି |" ମୁଁ ପଚାରିଲି "ଆଉ ବେଶୀ ଦାମର ବଲ ଅଛି ?" ସେ କହିଲା ସେମାନେ ବାର ଶହ ଟଙ୍କାର ବଲ ଖେଳିଛନ୍ତି | ଯୁବକର ପରିଚୟ ବିଷୟରେ ପଚାରିଲି | ସେ କଲେଜ ପଡ଼ିଆରୁ ପ୍ରାୟ ଚାରିକିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ରହେ ; କିନ୍ତୁ ସହରରେ ଥିବାବେଳେ ନିୟମିତ ଫୁଟବଲ ଖେଳିବାକୁ ଆସେ | ଗୋଟିଏ ଔଷଧ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନରେ କାମକରେ | ପଡିଆ ଭିତରେ ସେତେବେଳକୁ ତାର ଅନେକ ସାଙ୍ଗ ତାକୁ " ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ" ସମ୍ବୋଧନ କରୁଥାନ୍ତି | ତାର ଲୋକପ୍ରିୟତା ମୋତେ ଭଲ ଲାଗିଲା | ମୁଁ କହିଲି " ତୁମ ସାଙ୍ଗମାନେ ତୁମ ସାଙ୍ଗରେ ଖେଳିବାକୁ ବ୍ୟଗ୍ର ହେଲେଣି ; ତୁମେ ଯାଅ |" ସେ ନମସ୍କାର କରି ମୋ ଠାରୁ ବିଦାୟ ନେଲା | କେତେ ଯୁବକଙ୍କ ଖେଳପ୍ରତି ଅବ୍ୟାହତ ଆଗ୍ରହ ଦେଖି ମୁଁ ଖୁସିହେଲି |
ଅନ୍ୟ ଗୋଟିଏ ସକାଳର କଥା | ସବୁଦିନ ଭଳି କେତେକଙ୍କୁ ପ୍ରାତଃଭ୍ରମଣ କରୁଥିବା ଦେଖିଲି | ସେମାନଙ୍କର ସେଇ ହସ, ଗପ ଦେଖିଲି ; ସେଦିନ  ହୋଲିଖେଳ ପାଇଁ କୌଣସି ବ୍ୟତିକ୍ରମ ଲକ୍ଷ୍ୟ କଲିନି | ପଇଁଚାଳିଶ ମିନିଟ ଦ୍ରୁତଗତିରେ ଚାଲିବାପରେ ମୁଁ ଫେରୁଥାଏ ; ଦେଖିଲି ଜଣେ ଯୁବକ ବିପରୀତ ଦିଗରୁ ଆସୁଥିବା ଅନ୍ୟ ଏକ ଯୁବକକୁ "ହାପି ହୋଲି" କହି ଅଭିବାଦନ ଜଣାଇଲା | ତାଙ୍କ ଆତ୍ମୀୟତା ମୋତେ ଭଲ ଲାଗିଲା ; କିନ୍ତୁ ଭାବିଲି ଯେ ସେଇ ଦୁଇଜଣ ଆଜି ଦିନର ବିଶେଷତ୍ୱ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଆମ ଭାଷାରେ ପରସ୍ପରକୁ ଅଭିବାଦନ ଦେଲେ ନାହିଁ କାହିଁକି ? ଇଂରେଜମାନେ ଆମଦେଶକୁ ଆସିବାର ଶହଶହ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଆମ ଦେଶରେ ହୋଲିଖେଳ ହେଉଛି ; ଏଇ ଦୁଇଟି ଯୁବକ ଜନ୍ମହେବାର ବହୁ ଆଗରୁ ଇଂରେଜମାନେ ମଧ୍ୟ ଆମଦେଶରୁ ଚାଲି ଯାଇଛନ୍ତି | ସାମାଜିକ ସ୍ତରରେ ଆମ ଉନ୍ନତ ଭାଷାର ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ସଂକୋଚ କାହିଁକି ? ଯୁବକ ବନ୍ଧୁ ତା ସାଙ୍ଗକୁ ମାତୃଭାଷାରେ ଅଭିବାଦନ ଦେବାବେଳେ ହୁଏତ କହିଥାନ୍ତେ " ତୁମ ଜୀବନ ରଙ୍ଗମୟ ହେଉ ; ମଧୁମୟ ହେଉ " | କେତେ ସୁନ୍ଦର ଅନୁଭୂତି ହୋଇଥାନ୍ତା !! ସୁଖର କଥା, ଏବେ ଅନେକଙ୍କୁ "ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ" କହି ସାଙ୍ଗଙ୍କୁ ଅଭିବାଦନ କରିବା ଶୁଣାଯାଉଛି | ଏହା ଶୁଭଙ୍କର | ଏହାର ଅନେକ ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟ ସମ୍ଭବ |

********


କେଉଁଥିଲେ ମୁଣ୍ଡ ପୁରେଇବାନି


କେତେକଙ୍କ ମତ ହେଲା, ଜଣେ ଯଦି ନିଜ ବେଳରେ କିଛି କରି ନଥିଲା ସେ ଅନ୍ୟକୁ ଏବେ କିଛି କରିବାକୁ କହିବା ଅଧିକାର ହରେଇଛି | ତା ଅର୍ଥ ହେଲା ଯାହା ହେଉଛି ତୁମେ ସେଥିରେ ମୁଣ୍ଡ ପୁରେଇବା ଅଧିକାର ହରେଇଛ | ଯେଉଁମାନେ ଏବେ ଅଛନ୍ତି ସେମାନେ ଯାହାସବୁ କରୁଛନ୍ତି ସବୁ ଭଲ | ଅନେକେ ଏହି ଦର୍ଶନରେ ବିଶ୍ବାସ କରନ୍ତି |କିଏ କାହା ବେଳରେ କଣ କରିଛି, ତାହାର ମୂଲ୍ୟାୟନ ଆଜି କିପରି ଅନ୍ୟ ଜଣେ ଲୋକର ଗୋଟିଏ ହାଲୁକା ମନ୍ତବ୍ୟରେ ହେଇ ପାରିବ ? ପ୍ରସଙ୍ଗ ଟି କିଛି ଉଦାହରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଅଧିକ ସ୍ପଷ୍ଟ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ | ଯଦି ଜଣେ ନାଗରିକ ଆଜି ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କ ବଢୁଥିବା ହିଂସା ସମ୍ପର୍କରେ ଚିନ୍ତା ପ୍ରକଟ କରେ, ଆମେ ଯଦି ତାକୁ କହିବା ଯେ ତୁମ ଦଳର ଲୋକେ ଯେତେବେଳେ କ୍ଷମତାରେ ଥିଲେ ସେମାନେ ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗର ଜନ୍ମଦାତା; ତାହେଲେ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ହେଉନି; ବରଂ ଏପରି ମାନସିକତା ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସଙ୍ଗର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ନଜର ଅନ୍ଦାଜ କରାହେଉଛି | ଏଇଟା କଣ ଏକ ଉଚିତ ମାନସିକତା ? ଆଜି ଯଦି ଆମେ କହିବା, ଆଜିର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅଭିଯୋଗ କକ୍ଷକୁ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଆସୁନାହାନ୍ତି ଏବଂ ଏହା ଶୁଣି ଅନ୍ୟଜଣେ ପଚାରିବ ଜାନକୀ ବାବୁ କଣ କରୁଥିଲେ; ଏହି ମାନସିକା ଅବଲମ୍ବନ କଲେ ଆଜି ଅଭିଯୋଗ ଥିବା ଲୋକଟି ପ୍ରତି ଆମେ ଅନ୍ୟାୟ କରୁନାହିଁକି ? ବର୍ତ୍ତମାନର ସମସ୍ୟା ସମ୍ପର୍କରେ ମୌନ ରହିବା ଅନୁଚିତ ; ଗାଲୁଆଙ୍କ ଭଳି ଯୁକ୍ତି କରିବା ଆହୁରି ବେଶୀ ଅନୁଚିତ | ଯଦି ଅତୀତରେ ସବୁ ଭୁଲ ହେଇଥିଲା, ତେବେ ଆମେ କଣ ସେଇ ଭୁଲ ବାଟରେ ଯିବା ଶ୍ରେୟସ୍କର ମନେକରିବା ନା ଭଲ ବାଟରେ ଯିବା ଏବଂ କିଛି କଲ୍ୟାଣ କରିବା ? ମୋ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଆମେ ନିର୍ବିକାର ହୋଇ ଵିଵେକଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହୋଇ ଭୁଲକୁ ଭୁଲ କହିବାର ସତ ସାହାସ ରଖିବା ; ଶୈତାନର ଓକିଲାତି କରିବାନି | ତାହାହେଲେ ସମାଜର ଉନ୍ନତି ହେବ | ଏହାକୁ ହୁଏତ ଅନେକ ପସନ୍ଦ କରିବେନି | କିନ୍ତୁ ଆଜି ଜଣେ ବନ୍ଧୁ ମୋତେ କହିଲେ, ବିଭୀଷଣ ଯେତେବେଳେ ଭଲ କଥା କହୁଥିଲେ, ଲଙ୍କାରେ ତାଙ୍କୁ ଆଦର ମିଳୁନଥିଲା ; କିନ୍ତୁ ସେ ଭଲ କଥା କହିବାରୁ ବିରତ ହେଲେନି ଏବଂ ଶେଷରେ ତାଙ୍କ ଦର୍ଶନର ବିଜୟ ହେଇଥିଲା | ମୋ ବନ୍ଧୁ ଠିକ କହୁଥିଲେ |

******** 

Thursday, 28 June 2018

ଗୋଟିଏ ଯୁବକର ଜୀବନ ଯାତ୍ରା


ଗୋଟିଏ ଯୁବକର ଜୀବନ ଯାତ୍ରା

ଦେବୀ-କୁଆଖାଇ ଦୋଆବ ଅଂଚଳରେ ତା' ଘର | ଗୋପାଳ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଯୁବକ | ଗାଁ ପାଖରେ ଗୋଟିଏ ଭଲ ଲୁଗାଦୋକାନ କରିଛି ; କିନ୍ତୁ କୌଳିକ ପେଶା ଅବ୍ୟାହତ ରଖିଥିବା ଜାଣି ଖୁସିହେଲି | ଯୁବକର ଜେଜେବାପା କଟକର ଜଣେ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କୁ ନିୟମିତ ଛେନା ଯୋଗାଇବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେଇ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆଜିଯାଏଁ ଚାଲିଛି | ପ୍ରତିଦିନ ଗୋଟିଏ କୁଇଣ୍ଟାଲ ଛେନା ଘରୁ ବିକ୍ରି ହେଇଯାଏ | ଦୁଇଟି ଗାଁରୁ ପ୍ରାୟ ପାଞ୍ଚଶହ ଲିଟର କ୍ଷୀର ସଂଗ୍ରହ ହେଇ ଘରକୁ ଅଣାଯିବା ବେଳକୁ ପ୍ରାୟ ଗୋଟେ ବାଜିଯାଇଥାଏ | ତାପରେ ଘରେ ଛେନା କଟାଯାଏ | ସେମାନେ ପନିର କରନ୍ତିନାହିଁ ; ଛେନା କରନ୍ତି | ଯୁବକର କହିବା କଥା ପନିର ଅପେକ୍ଷା ଛେନାରେ ଭଲ ମିଷ୍ଟାନ୍ନ ହେଇପାରେ | ତା ନିଜଘରେ ଏବେଯାଏଁ ପାଂଚଟି ଗାଈ ଅଛନ୍ତି | ସବୁଦିନ ସକାଳୁ ଗାଈ ବାଛୁରୀ ଯତ୍ନ ନେବା ପରେ ସେ ଦୋକାନ ଚଲେଇବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ |ଏବେ ତା ବାପା ମୁଖ୍ୟତଃ କ୍ଷୀର ସଂଗ୍ରହ ଓ ଛେନା ବେପାର କରୁଛନ୍ତି | ଯୁବକ ମୋତେ କହୁଥାଏ ଆଜିକାଲି ଅନେକେ ସୁରଟ ବା ଅନ୍ୟ ଜାଗାର ମାୟାରେ ଘରଛାଡି ଚାଲି ଯାଉଛନ୍ତି ; ତେଣୁ କୌଳିକ ବୃତ୍ତି ଅନେକ ଗୋପାଳଙ୍କ ଘରେ ଧୀରେ ଧୀର ନିଷ୍ପ୍ରଭ ହେଇଆସୁଛି | କିନ୍ତୁ ସେ ପ୍ରତିଜ୍ଞାବଦ୍ଧ ଯେ କୌଳିକ ବୃତ୍ତି ଅବ୍ୟାହତ ରଖିବ | ଆମ ଦେଶରେ ଆଜି ଯୁବସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଉତ୍ପାଦକ ହେବ ନା ସେବକ ହେବ ଏଇ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଚର୍ଚିତ ହେଉଥିବାବେଳେ ଯୁବକର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିତାନ୍ତ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ମନେହେଲା | ଦିନକୁ ଗୋଟେ କୁଇଣ୍ଟାଲ ଛେନା ଉତ୍ପାଦନ କରିବାର ସାମର୍ଥ୍ୟ ଏକ ସାଧାରଣ ଉପଲବ୍ଧି ବୁହେଁ | ଏହି ମନୋଭାବ ଏବଂ ଏହି ସଂକଳ୍ପ ଆଜିର ମନ୍ତ୍ର ହେବା ଆବଶ୍ୟକ | ଆମ ରାଜ୍ୟର ଅନେକ ଗାଁ ଆଜି ଯୁବଶକ୍ତିର ଚାଲାଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦ୍ୱାରା ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇ ଶ୍ରୀହୀନ ହେଇଯାଉଛନ୍ତି ; ଅଥଚ ଏହି ପ୍ରବାହର ମୁକାବଲା ଆମେହିଁ କରିପାରିବା | କାଲି ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଯୁବକଟିର ଜୀବନ-ଦର୍ଶନ ସମ୍ପର୍କରେ ଅବଗତ ହେବାପରେ ସେ ଯଶସ୍ବୀ ହେବାପାଇଁ ଆଶୀବାଦ ଦେବାବେଳେ ଆତ୍ମସନ୍ତୋଷ ବୋଧ କଲି |

*******

21st March, 2018

ପରିବା ଦୋକାନୀ ମକରା

ପରିବା ଦୋକାନୀ ମକରା
   

ଆମ ଘରପାଖ ରାସ୍ତା କଡର ଗୋଟିଏ ଜଣାଶୁଣା ଉଠା ପରିବା ଦୋକାନର ମାଲିକ ମକରଧ୍ବଜ | ପ୍ରାୟ ତିରିଶ ବର୍ଷରୁ ଦୋକାନ କରି ବେପାର କରୁଛି | ଏ ଅଂଚଳରେ ସମସ୍ତେ ତାକୁ ଚିହ୍ନନ୍ତି | ଦିନେ ଜଣେ ସରକାରୀ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ସଂଗେ ଦେଖାହେଲା | ସେ ପାଖ ସରକାରୀ ଫ୍ଲାଟରେ ରହନ୍ତି | ମୁଁ ତାଙ୍କ ଫ୍ଲାଟ ନମ୍ବର ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଲି | ସେ କହିଲେ, " ଆପଣ ଫ୍ଲାଟ ନମ୍ବର ମନେରଖିବାକୁ ସୁବିଧା ହବନି ; ମୋ ଘରଟା ମକରା ପରିବା ଦୋକାନ ପଛରେ |" କେଜାଣେ କାହିଁକି , ମକରା ମୋତେ ବହୁତ ସମ୍ମାନ ଦେଖାଏ | ପଚାଶ ମିଟର ଦୂରରୁ ମୋତେ ଦେଖିଲେ ସାଇକଲରୁ ଓଲ୍ହେଇପଡ଼ି ମୋ ଆଡକୁ ସାଇକଲ ଗଡେଇ ଚାଲି ଚାଲି ଆସେ ଓ ପାଖକୁ ଆସି ଲଇଁ ପଡି ପ୍ରଣାମ କରେ | ଗପିବାକୁ ଭଲ ପାଏ ; କିନ୍ତୁ ଜ୍ଞାନ କଥା କହେ | ସେଇଥିପାଇଁ ମୁ କିଛି ସମୟ ତା ପାଖରେ ଠିଆହୋଇ ରହେ ଆଉ ତା କଥା ଶୁଣେ |
  ଦିନେ କହିଲା , " ମୁଁ ଦୁଇ ପୁଅଙ୍କୁ କହେ-- ଏଇଟା କଳିଯୁଗ ; ସତ୍ୟଯୁଗ ନୁହେଁ | କଳିକାଳରେ ଭଲରେ ଚଳିବା ପାଇଁ ଆମକୁ ଭାଗବତ , ଗୀତା ପଢିବାକୁ ହବ | ନହେଲେ କଳି ଗ୍ରାସ କରିବ |" କେତେ ଗୁଢକଥା ସେ କହିଲା ସେଦିନ | ଶୁଣି ମୋତେ ଭାରି ଭଲ ଲାଗିଲା | ଦିନେ ତା ଦୋକାନ ପାଖଦେଇ ସକାଳେ ଚାଲିଚାଲି ଆସୁଥିଲି |ତା ଦୋକାନରେ ତିନିଚାରି ଜଣ ଗରାଖ ଥିଲେ | ତାଙ୍କୁ କହୁଥିଲା, "ଆପଣମାନେ ପରିବା ଖିଆ ଅଭ୍ୟାସ ପିଲାଙ୍କୁ ଶିଖାନ୍ତୁ | ପରିବା ଖାଇ ଆମ ଜାତି ଭଲରେ ଥିଲା ; ଏବେ ପିଲେ ଚିକେନ, ମଟନ , ବର୍ଗର , ସସେଜ ଖାଇବା ପାଇଁ ପାଗଳ | ତାଙ୍କୁ ଶିଖାହେଉଛି ସବୁଦିନ ଆଳୁ ଖାଇବା ଖରାପ ଆଉ ଚିକେନ ଖାଇବା ଭଲ | ଆଜ୍ଞା ଆପଣ କଣ ଏଇ କଥାରେ ଭୁଲିଯାଇ ଖାଲି ଆମିଷପ୍ରିୟ ହେବେ ଆଉ ପରିବା ମହତ୍ୱ ଭୁଲିଯିବେ ?" ଗ୍ରାହକ ମନ୍ତ୍ରମୁଗ୍ଧ ହେଇ ତା କଥା ଶୁଣୁଥିଲେ | ଜାଣିଲି ମକରା କାହିଁକି ଏତେ ଲୋକପ୍ରିୟ ; ଆଉ ତା ବେପାର କାହିଁକି ଦିନକୁଦିନ ବଢି ଚାଲିଛି | ତା ମୁହଁରେ ସରସ୍ବତୀ ବିରାଜମାନ | ମନେମନେ ତା ମଙ୍ଗଳ କାମନା କଲି |
  ଦିନେ ମକରା  ସକାଳେ ଆମ ଘରକୁ ଆସିଲା | ତା ମୁହଁରେ ଗୋଟିଏ ସମସ୍ୟାର ଆଭାସ ପାଇଲି | ତା ଭଲମନ୍ଦ ପଚାରିଲି | ପରିବା ଦର ; ତା ବେପାର ; ଦୁଇ ପୁଅଙ୍କ କଥା କହୁଥାଏ | ମୁଁ କିନ୍ତୁ ଜାଣିଲି ସେ ଅସଲ ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ଆସୁନି | ତା ଦିହ କଥା ପଚାରିଲି | ସେ ଗମ୍ଭୀର ହେଇଗଲା | ତା ପାଟିରେ ଘା ବହୁତ ଦିନୁ ହେଲାଣି ; କିନ୍ତୁ ଶୁଖୁ ନଥିବା କହିଲା | "ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ ଦେଖେଇଛି ; ତାଙ୍କ କହିବା ଅନୁସାରେ ଓଷଦ ଖାଇଛି | ଓଷଦ ଖାଇଲେ କିଛିଦିନ ଶୁଖି ଯାଉଛି ; ପୁଣି  ବାହାରୁଚି  |" ମକରା କହିଲା | ତାର କ୍ୟାନ୍ସର ଭୟ ହେଉଥିବା ମୁ ଅନୁଭବ କଲି | ବ୍ୟସ୍ତ ନହେବାକୁ କହିଲି | ତାକୁ ମୋର ଜଣେ ଜଣାଶୁଣା ଦାନ୍ତ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ବିଷୟରେ କହିଲି | ତାଙ୍କୁ ଦେଖେଇବା ପାଇଁ ବୁଝେଇଲି | ମୁ ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ ତା କଥା ଆଗରୁ କହିଦେଇଥିବି ଶୁଣି ସେ ଖୁସି ହେଲା | ଡେରି ନକରି ସେଇ ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ ଦେଖେଇଲା | ଡାକ୍ତର ତା ପାଟି ଦେଖିଲେ ; କହିଲେ ତୁମେ ବ୍ୟସ୍ତ ହୁଅନି ; ଏଇଟା କ୍ୟାନ୍ସର ନୁହେଁ | ଓଷଦ ନାଁ ଲେଖିଦେଲେ ; କହିଲେ କେମିତି ଖାଇବାକୁ ହେବ | ମକରାର ଅନେକ ଅନୁରୋଧ ସତ୍ତ୍ୱେ ପଇସା ନେଲେନି ; କହିଲେ ସାର ପଠେଇଛନ୍ତି ; ତୁମ ବିଷୟରେ କହିଛନ୍ତି | ତୁମେ ଯାଅ | ମକରା ଆସି ଭାରି ଖୁସିରେ  ମୋତେ ସବୁକଥା କହିଲା | ତା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଷୟ ଶୁଣି ମୋତେ ଭଲ ଲାଗିଲା |
**************

7th April, 2018

ମହିଳାଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା


ଦେଶର ଲୋମହର୍ଷକ ଧର୍ଷଣ ଘଟଣାମାନ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି ସତ ; କିନ୍ତୁ ଏହି ବର୍ବରତାର ପରିସମାପ୍ତି କିପରି ହେବ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ କ୍ରିୟାନୁଷ୍ଠାନ ନହେବା ଆମର ଅକର୍ମଣ୍ୟତା ପ୍ରତିପାଦନ କରିଥାଏ | ମୋ ମତରେ ଆମ ଦେଶର ପୁଲିସ ବ୍ୟବସ୍ଥା ନେତାମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କବଳିତ ହୋଇଥିବା ଯୋଗୁଁ ଏହି ପରିସ୍ଥିତି ଅବ୍ୟାହତ ରହିଛି | କୌଣସି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ; କୌଣସି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏହି ମୁଖ୍ୟକାରଣ ସମ୍ପର୍କରେ ମୁହଁ ଖୋଲୁନାହାନ୍ତି | ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ; ଫାଷ୍ଟଟ୍ରାକ କୋର୍ଟ ଶବ୍ଦମାନ ଶୃତିମଧୁର ସତ୍ୟ ; କିନ୍ତୁ ଗୋଟିଏ ଦେଶରେ ଯେଉଁଠି ପୁଲିସ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଖାମଖିଆଲିଆ, କୋର୍ଟରେ ବିଚାର ବିଳମ୍ବିତ ଓ ମାତ୍ର ପନ୍ଦର ପ୍ରତିଶତ କେଶରେ ଦୋଷୀ ଦଣ୍ଡ ପାଇଥାଏ ; ସେହି ଦେଶରେ ଏମିତି ଅବ୍ୟବସ୍ଥାର ପରିସମାପ୍ତି କେମିତି ସମ୍ଭବ ? ରାଜନୀତିର ବିଷ ଦ୍ୱାରା ଆଜି ଆମ ଦେଶର କନ୍ୟା ଓ ମହିଳା ଆକ୍ରାନ୍ତ ହେଇଛନ୍ତି | ସମାଜର ଅବିମନୁଷ୍ୟତା ଏତେ ନିମ୍ନଗାମୀ ହୋଇଛି ଯେ ଏପରି ଦୟନୀୟ ପରିସ୍ଥିତିରେ ମଧ୍ୟ ନେତାମାନେ ପୁଲିସ ପଟୁଆରରେ ମହାଆଡମ୍ବରରେ ଯାତ୍ରା କରୁଛନ୍ତି | ଅପରାଧ ପ୍ରବଣ ବ୍ୟକ୍ତି ଭାବୁଛି ସେ ଧରାପଡିବା ସମ୍ଭାବନା କ୍ଷୀଣ ; ଧରାପଡ଼ିଲେ ବି ଅଭିଯୁକ୍ତ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ବହୁତ କମ ; ଅଭିଯୁକ୍ତ ହେଲେବି ବିଚାର ଶେଷ ହେବାବେଳକୁ ଯୁଗ ବିତିଯାଇଥିବ ; ଦଣ୍ଡ ମିଳିବା ସମ୍ଭାବନା ନିତାନ୍ତ କ୍ଷୀଣ | ଏହି ପରିବେଶରେ କଣ ସାଧୁ ସୃଷ୍ଟି ହେବେ ନା ଲମ୍ପଟ ? ଆମେ ଏହି ଅପ୍ରିୟ ସତ୍ୟର ସାମନା ଯଦି ନକରିବା , ଏମିତି ଚାଲିଥିବ | ହଁ , ଆମ ମିଡ଼ିଆ ସମ୍ପର୍କରେ ବି ଦୁଇପଦ ଉଲ୍ଲେଖ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ | ଗୋଟିଏ ଝିଅ ବିଜ୍ଞାପନ ପାଇଁ ଶୁଟିଙ୍ଗ ବେଳେ ବିଷୟବସ୍ତୁର ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଆଖି ମିଟିକେଇଲା | ବାସ ; ଆମ ମିଡ଼ିଆ ଏତେ ପ୍ରଭାବିତ ହେଲେ ଯେ ସେ ଝିଅଟି ରାତି ପାହିଲା ବେଳକୁ ଦେଶଯାକ ଚହଳ ପକେଇଲା | ଆମେ କଣ ଏଇ ପାବନ ଭାରତରେ ଏମିତି ଫୁଲାଫାଙ୍କିଆ ମାନସିକତା ଦେଖାଉଥିବା ନା ପରିପକ୍ଵତା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରି ଦେଶ ଗଠନରେ ସକାରାତ୍ମକ ଭୂମିକା ଅବଲମ୍ବନ କରିବା ?

*********

15th April, 2018

ପିଲାଦିନେ ମୋ ସାଇକଲ ଶିଖା


ଆମ ଶୈଶବ ଅବସ୍ଥାରେ ନିତ୍ୟ ବ୍ୟବହାର୍ଯ୍ୟ ବସ୍ତୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମେସିନ ଚାଳିତ ସାଧନ ସୀମିତ ଥିଲା | ଆର୍ଥିକ ସ୍ୱଚ୍ଛଳ ପରିବାରମାନଙ୍କରେ ସାଇକଲ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା | ତେଣୁ ସାତଆଠବର୍ଷ ବୟସ୍କ ପିଲାଟିଏ ସାଇକଲକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣାଧୀନ କରିବା ପାଇଁ ସବୁବେଳେ ଆଗ୍ରହୀ ହେଉଥିଲା | ମୁଁ ମଧ୍ୟ ଏହି ପ୍ରବାହର ବ୍ୟତିକ୍ରମ ହେଇନଥିଲି | କେତେଥର ପଡିବା ; ପୁଣି ଉଠିବା ପରେ ଦିନେ ସାଇକଳଟି ସମ୍ପୂର୍ଣ ବଶୀଭୂତ ହେଇଗଲା ଏବଂ ଆନନ୍ଦ ଓ ଉଦ୍ଦୀପନାରେ ମୁ ସାଇକଟିକୁ ଚଲେଇ ସହରର ମୁଖ୍ୟ ରାସ୍ତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନେଇଗଲି | କିନ୍ତୁ ସାଇକଳଟିର ଉଚ୍ଚତା ଓ ମୋ ଉଚ୍ଚତା ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ୱୟ ନଥିବା ଅସୁବିଧା ମୋତେ ସାଇକଲର ସିଂହାସନ ଆରୋହଣ ସୁଯୋଗରୁ ବଂଚିତ କରିଥିଲା | ମୁ ବାମପାଦ ସାଇକଲର ବାମ ପେଡାଲ ଉପରେ ରଖି ସିଟ ତଳବାଟେ ଡାହାଣ ପାଦକୁ ସାଇକଲର ଡାହାଣ ପେଡାଲରେ ରଖି ସାଇକଲ ଚଲେଇବା କୌଶଳ ଶିଖିଥିଲି | ମୁଖ୍ୟ ରାସ୍ତାରେ ସହରର ବାଣିଜ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ସେଇଠି କେତୋଟି ବଡ଼ବଡ଼ ଦୋକାନ ଥିଲା | ଗୋଟିଏ ଦୋକାନ ଆଗରେ , କିନ୍ତୁ ସଡକର ମଧ୍ୟଭାଗରେ, ଧୋତି ଓ ଜାମା ପନ୍ଧିଥିବା ଦୁଇ ତିନିଜଣ ବୟସ୍କ ଗପସପ କରୁଥିଲେ | ବୋଧହୁଏ ସେଇ ଅଂଚଳରେ ରାସ୍ତାଟି କିଛି ମାତ୍ରାରେ ଗଡାଣିଆ ଥିଲା ଓ ଏହା ଯୋଗୁଁ ମୋ ସାଇକଳଟିର ଗତି ବଢି ଯାଇଥିବା ମୁଁ ଅନୁଭବ କଲି | ମୁଁ ସାଇକଲ ଉପରୁ ଶୀଘ୍ର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ହରାଉଥିବା ବୋଧହେଲା ଏବଂ ମୁଁ ବ୍ରେକ ଲିଭର ବ୍ୟବହାର କରିବାବେଳକୁ ସାଇକଲ ହାଣ୍ଡଲ ଉପରୁ ମୋର ଜୋର କମିଗଲା ଏବଂ ଅମାନିଆ ସାଇକଳଟିର ଆଗ ଚକ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଦୁଇଗୋଡ ମଝିରେ ପଶିଗଲା | ସେମାନଙ୍କ ଗପସପର ହଠାତ ପରିସମାପ୍ତି ଘଟିଲା ଏବଂ ସମସ୍ତେ ମିଶି ମୋତେ ଗାଳିଦେଲେ | "ମୋର ଦୋଷ ହେଇଚି" କହି ମୁଁ ଶୀଘ୍ର ସେଠାରୁ ପଳାୟନ କରିଥିବା ମୋର ମନେପଡେ | ଅନେକ ବର୍ଷପରେ ସୁନ୍ଦରଗଡ ରେ ଜିଲାପାଳ ହେଇ ସେଇ ସହରରେ ରହିଥିଲି ଏବଂ କେତେଥର ସେହି ରାସ୍ତାରେ ଗାଡ଼ିରେ ଗଲାବେଳେ ବାଲ୍ୟାବସ୍ଥାର ସେଇ ରୋମାଂଚକର ଅନୁଭୂତି ମୋତେ ଯଥେଷ୍ଟ ଆନନ୍ଦ ଦେଉଥିଲା |

********

4th May, 2018

SELFIE

I think the Selfie virus will be as harmful to mankind as Brexit has been to David Cameron. Already a man who allegedly forced an air-hostess for a selfie has been arrested somewhere. Thank God, I have never been a Sefie fan; solely because I am sure my smartphone would slip off my hand during the operation and break into pieces. I see little gain in selfie ; only loss --- of property and of personal freedom--- in the insidious operation. Why should the Smartphone makers have cameras both ways? Can we not, as a Make in India initiative, make Smartphone with only one camera facing outside? But then, I think I need to first convince Modiji.

*********  
28th June 2016 

ମେଣ୍ଢା ଖିଆ ବିଚିତ୍ର ଜନ୍ତୁ --- ଅଣୁ ଗଳ୍ପ

   
ଲୋକ ଟେ  ତନ୍ତ୍ରବିଦ୍ୟା ଶିଖୁଥିଳା  | ଫେଲ ହେଲା | ନୂଆ  ଜୀବନ ଯାପନ ପାଇଁ ପ୍ରାୟଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ମନସ୍ଥ କଲା | ପିତଳ ଲୋଟାରେ କୂଅପାଣି ଆଣି ସେଥିରେ ହଳଦୀଗୁଣ୍ଡ ପକେଇ ମନ୍ତୁରାଇ ତା ସ୍ତ୍ରୀ କୁ  ଦେଇ କହିଲା , "ମନ୍ତୁରା ପାଣି ମୋ  ଉପରେ ଢ|ଳ |" ସ୍ବାମୀର ସୁବୁଦ୍ଧି ଫେରି ଆସୁଥିବା ଭାବି ତା ସ୍ତ୍ରୀ  ସଂଗେସଂଗେ ପ୍ରସ୍ତାବରେ ରାଜି ହେଇ ଖସି ମନରେ  ମନ୍ତୁରା ପାଣିକୁ ସ୍ବାମୀ ଦିହରେ ଛିଂଚିଲା ; କିନ୍ତୁ ଶରୀରର ଅନେକ ଅଂଶରେ ଏହା ପଡିଲାନି | ପାଣି ସରିଗଲା | ପାଣି ପଡିଥିବା ଜାଗାରେ ମଣିଷ ଆକାର ରହିଲା ; କିନ୍ତୁ ନ ପଡିଥିବା ଅଂଗମାନ ବିଭିନ୍ନ ଜନ୍ତୁଂକ ଅଂଗ ଭଳି ହେଇଗଲା | ମୁହଁ ସିଂହ ଭଳି ହେଲା; ଆଉ ପାଦ ଦୁଇଟି ଗଧିଆ ପାଦ ଭଳି ହେଇଗଲା | ଭୟରେ ସ୍ତ୍ରୀ  ଚିତ୍କାର କରି ଘର ଦୁଆର କିଳି ଦେବାରୁ ଲାଜ ଓ ଭୟରେ ଏହି ବିଚିତ୍ର ଜୀବଟି ପାଖ ଜଂଗଲରେ ଲୁଚିଲା | ଅଧରାତିରେ ଭୋକଦାଉରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ପାଖ ଗାଁ ଗୁହାଳରୁ ମେଣ୍ଢା  ମାରିବା ଆରମ୍ଭ କଲା | ଏବେ ସେଇ ବିଚିତ୍ର ଜୀବଟି ବୁଲିବୁଲି ନିଆଳି ଅଂଚଳରେ ପହଂଚିଚି |
ଏକ ନିଶ୍ବାସରେ ଏଇ କଥା କହି ଆମ ମେଡ୍ ଆମ ହାଉସକିପର କୁ ପଚାରିଲା " ତୁ କଣ ଏଇ କଥା ଶୁଣିନୁ ? ତୁ ଟିଭି ବି ଦେଖୁନୁ ?"
 ହାଉସକିପର ମାଉସୀ ମେଡ଼ ' ଆଡେ ଚାହିଁ ଖାଲି ଟିକେ ହସିଦେଲା ; ଯୁକ୍ତି କଲାନି |

***********

Wednesday, 27 June 2018

ଛୋଟ ଦେଉଳର ବଡ ପୂଜାରୀ


ଆମ ସହରର ଅସଂଖ୍ୟ ଛୋଟବଡ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟରୁ ଆମ ଘରପାଖ ଏକ ପୁରୁଣା ବସ୍ତିର ରାଧାକୃଷ୍ଣ ମନ୍ଦିର ଅନ୍ୟତମ | ସହରରେ ବୋଧହୁଏ ଏମିତି ଅନେକ ଛୋଟଛୋଟ ମନ୍ଦିର ରହିଛି ଯେଉଁଗୁଡିକ ଦେବୋତ୍ତର ବିଭାଗର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବାହାରେ; ଏଗୁଡିକ ବୋଧହୁଏ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ | ଏହିଭଳି ମନ୍ଦିରମାନଙ୍କରେ ମଧ୍ୟ ନିୟମିତ ପୂଜା ଅର୍ଚନା ହୋଇଥାଏ ; ପ୍ରତ୍ୟେକ ମନ୍ଦିରରେ ଜଣେଜଣେ ପୂଜକ ମଧ୍ୟ ଥାଆନ୍ତି | କିଏ ତାଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତ କରନ୍ତି; କେଉଁ ସର୍ତ୍ତରେ ସେମାନେ କାମ କରନ୍ତି ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିବା ପାଇଁ ମୁଁ କେବେ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରିନି | କିନ୍ତୁ କୌଣସି ଏକ ଜୀର୍ଣ୍ଣ ପରିତ୍ୟକ୍ତ ମନ୍ଦିର ଦେଖିଲେ ମନ ଉଦାସ ହେବାବେଳେ ସକାଳେ ଓ ପ୍ରତି ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ମନ୍ଦିରରେ ପୂଜା ହେଉଥିବା ଦେଖିଲେ ମନ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲିତ ହୋଇଥାଏ | ଘରେ କୌଣସି ପୂଜା ହେଲେ; ଶ୍ରାଦ୍ଧ ହେଲେ ; ଏହି ପୂଜକମାନେ ଆଗ୍ରହରେ ଯୋଗଦିଅନ୍ତି | ରାଧାକୃଷ୍ଣ ମନ୍ଦିର ପୂଜକ ଜଣକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଭଦ୍ର ; ଘରେ ପୂଜା କରିବା ପାଇଁ ଆଗ୍ରହୀ ଏବଂ ବର୍ଷରେ ପ୍ରାୟ ଦଶଥର ବିଭିନ୍ନ କାମରେ ଆମ ଘରକୁ ଆସନ୍ତି | ବୟସରେ ଅନେକ ସାନ ହେଇଥିବା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଆମ ଦିହିଁକୁ ପୂଜା ପରେ ଆଶୀର୍ବାଦ କରିବାକୁ କୁଣ୍ଠିତ ହୁଅନ୍ତି ; ବରଂ ଆମ ଆଶୀର୍ବାଦ ପାଇଁ ନିବେଦନ କରନ୍ତି | ସ୍ୱଳ୍ପ ଆହାର ତାଙ୍କର ; ଘରେ ତାଙ୍କପାଇଁ ତିଆରି କ୍ଷୀରି ଅଳ୍ପ ଖାଇ ସେ କୁହନ୍ତି ତାଙ୍କ ଦିନ ଖିଆ ସରିଲା | ପ୍ରତିଦିନ ତାଙ୍କ ମନ୍ଦିରରେ ଅନ୍ନଭୋଗ ହୁଏ | ମୋ ଜିଜ୍ଞାସା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସେ କହିଲେ ଯେ ପ୍ରତିଦିନ ଦେଢ଼ଶହ ଗ୍ରାମ ଅରୁଆ ଚାଉଳ ; ପଚାଶ ଗ୍ରାମ ମୁଗ ଡାଲି ; କିଛି ପରିବା ଆଉ ଗୁଆଘିଅ ରେ ଖେଚେଡ଼ି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତି ଓ ଠାକୁରଙ୍କ ଭୋଗ ହୁଏ | ପ୍ରତିଦିନ ଏକ ନିର୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟରେ ଭୋଗ ଦିଆଯାଏ ଓ ପୂଜା ଘଣ୍ଟି ଶୁଣି ଆଖପାଖ ବସ୍ତିରୁ ଚାରିପାଂଚ ଛୋଟପିଲା ଭୋଗ ପାଇବା ପାଇଁ ଦୌଡ଼ି ଆସନ୍ତି | ଭୋଗପରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରସାଦ ପୂଜକ ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଇସାରିବା ପରେ ଭୋଗପର୍ବ ସମାପ୍ତ ହେଇଥାଏ |

**********
7th April, 2018

THE ITINERANT ELEPHANT AND THE MAHOUT

"The mahout (he used the term "Hatiala") went from village to village with two elephants. Children loved a ride and parents paid in cash and kind. Some even offered bananas and coconut directly to the elephants and the children watched in awe how the great animal would handle a coconut. If it wished, it will swallow it ; sometimes it will accept the coconut in its trunk and lift it up to the Mahout on its back. There was a whisper about the itinerant mahout carrying cannabis. Police kept a watch and nabbed him with ten kilograms of ganja. The mahout landed in prison and the elephants roamed in our neighbourhood. They visited gardens and homes at odd hours ; ate and damaged. The bears feasted on the ripe jackfruits on the five trees we have. Even the mango crop was vulnerable. We sold whatever the animals spared, " the young  housekeeper was narrating his experience in his village on return from home the other day. He brought a few big mangoes for us too. It seems his garden has mango trees of different varieties including Alfonso. Horticulture has taken roots in that region of Odisha. This year his father sold  fruits for Rs 25000/-.He continued the oil massage while I loved listening to him. Occasionally my thoughts travelled to the mahout in prison. When will he retrieve his animals? When will the children have the ride again? The cannabis theory sounded a bit far-fetched. I refused to believe that a man who loved children could love ganja.

*******
27th June, 2015

ପରିବାର --- ଅଣୁଗଳ୍ପ


ଶଶୁର ସଉଦା କରନ୍ତି ; ଶାଶୁ ରାନ୍ଧନ୍ତି ; ବୋହୁ ବାଢ଼ନ୍ତି |

*********

ଅଯୋଗ୍ୟ ପୁଅ -- ଏକ ଅଣୁଗଳ୍ପ


ଅନେକ ଦିନ ଧରି ଡାକ୍ତରଖାନାରେ  ରହୁଥିବା ଜଣେ ରୁଗ୍ଣ ବୃଦ୍ଧଙ୍କ  ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଅବସ୍ଥା କରିବାପରେ ଡାକ୍ତର ତାଙ୍କ  ସହିତ କିଛି ସମୟ କଥାବାର୍ତ୍ତା କଲେ | ସବୁଦିନ ଭଳି ସେଦିନ ମଧ୍ୟ ସାନ ପୁଅଟି ବାପାଙ୍କ ଖଟରେ ବସି ବାପାଙ୍କ  ଗୋଡ ମାଲିସ୍ କରୁଥାଏ | ବୃଦ୍ଧ ସେଦିନ କୌଣସି କାରଣରୁ ଭାବାବେଶ ଅବସ୍ଥାରେ ନିଜ ପରିବାର ସମ୍ପର୍କରେ ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ କିଛି କହିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ | ବିଦେଶରେ ଭଲ କାମରେ ରହି ପ୍ରଚୁର ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କରୁଥିବା ଦୁଇ ପୁଅଂକ ବିଷୟରେ ଅଭିମାନଭରା ସ୍ବରରେ ଡାକ୍ତରଂକୁ କହୁଥିଲେ | ତା'ପରେ ଦୁଃଖରେ ନିଜ ଅଯୋଗ୍ୟ ସାନପୁଅ ବିଷୟରେ କହିଲେ, " ଗୋଟିଏ ଦୁଃଖ ରହିଲା ମୋର ; ସାନ ପୁଅ ହାତରେ ଖଡ଼ା ବି ସିଝିବନି |" ଡାକ୍ତର ସେବାରତ ସାନ ପୁଅଟିର ନିର୍ବିକାର ଭାବ ଦେଖିଲେ ଓ ହସିହସି ବାହାରକୁ ଗଲେ |

********

27th June, 2016

Tuesday, 26 June 2018

MY AFFABLE COMMISSIONER






           A couple of months after my first posting as a Sub Divisional Officer (SDO) in 1969 , I received the tour programme of the Revenue Divisional Commissioner, Northern Division to Bonai. This news was a welcome one to me for we would have the company of Gopal Babu (Gopal Chandra Dash) that would make life in this small place a bit lively for a few days. I however noticed some sort of concern in a few officers. The commissioner’s love for food was known far and wide. Playing host could be expensive. I tried to cheer up my officers. He would be my guest on the first day, I suggested. 

         The Commissioner knew me since I was a child. He would be quite happy to see me and my wife playing host to him. I broke the news to my wife. She was happy and launched a comprehensive programme. River Brahmani flows nearby. The ferry service station at Tumkela, known as Tumkelaghat, is the favourite place to buy fresh fish regularly caught from the river by the fishermen of the area. My wife sent her most efficient errand boy to buy two kilograms of the best Rohu fish. While he was away, other items were getting prepared.  She was happy that the khansama had got the elaborate job well executed before noon. The Commissioner was expected around thirty minutes past one in the afternoon. She grew apprehensive as the peon had not returned with fish till midday. She waited for another fifteen minutes. Situation did not improve. An emergency plan was launched. She would go for chicken in stead. One did not have broiler chickens available those days (in the year1969). We had raised a modest poultry unit in our house. The unit comprised about six hens, a few chicks and a cock. All were local birds. Those nice birds were treated as our guests and we used to derive pleasure in feeding the birds in the morning and in the afternoon. She took the momentous decision to make chicken curry and had no means of buying the right type of chicken so soon. The Head Clerk of the SDO office had his official residence just behind our house. She advised a peon to take a bird from our unit to the Head Clerk’s house and exchange it for a bird from his poultry unit. Fortunately, the Head Clerk was available when the emissary reached his house with the live bird and conveyed the proposal. The Head Clerk was a bit confused initially; but was full of sympathy when the plight of my wife was explained to him by the peon. 

             Since the Commissioner Sahib was the guest, he decided to part with the healthiest bird to do justice to the guest.  Preparation of the curry had barely progressed when the Commissioner’s retinue headed by the young SDO entered the living room of the SDO’s bungalow. Worry and anxiety were all that I saw in my wife’s face. I took her in and tried to ascertain facts. There would be no fish as the peon who had been sent to buy fish had not returned so far. She briefly narrated the contingency plan she had resorted to for compensating the inadvertent absence of fish from the menu for the Commissioner’s lunch. She however added a caveat. The chicken was taking much longer time to cook I cursed the Head Clerk. The mention of the Commissioner’s lunch must have sent this innocent soul to a state of dizziness. He must have parted with his biggest of birds; hardly realizing that the bulk of the bird was not due to its state of health but due to its advanced age. That was the reason why the chicken was not softening in the cauldron despite the best efforts of the seasoned khansama.



            Once the Commissioner settled down in the sofa and had a refreshing fruit juice, he showed all eagerness to go to the dining room. We could not delay his journey to the food world. He was ushered to the table. Soup was served. The bowl was swiftly emptied even before soup had been served to the host. The next course was cutlets, nicely made and pleasantly spiced with cinnamon and mint. He was quick to finish. He was now getting impatient to have his favourite food. Propriety was thrown to the winds. He looked at my wife and wanted to know when the main dish would be served. She got the message all right but had no easy solution. She cast an agonizing look at the kitchen. The smell of chicken was flowing into the receptive nostrils of my Commissioner and was making him restive. The khansama finally arrived and liberally served chicken to the honored guest. His face lit up. Repeated efforts to cut pieces of meat through knife and fork yielded no result. The flesh was tough enough. He discarded the benign instruments and opted for his robust hands. A big piece of cooked chicken was swiftly lifted. An obliging mouth and experienced teeth received the sought after food; but bite after bite had had no impact on the big piece of chicken. My Commissioner made a couple of efforts with greater vigour. He did not succeed. The big piece was dropped on the plate in disgust. Both of us were greatly embarrassed. Mr Sundar Rajan, the Collector, appeared distraught and did not know how to restore normalcy. My affable Commissioner came with a chivalrous gesture. He comforted my wife by saying that the items prepared by her were tasty but as she was a vegetarian she should have no remorse over the spoilt dish. The rest of the lunch session passed off silently with liberal flow of vegetarian items. The guests took leave. 

                We looked for the elusive peon who had been deputed to buy fish from Tumkela ghat. He appeared in the evening, with an outrageous explanation. When the fishermen were told that he would buy two kilograms of fish they were taken by surprise for our usual requirement had been only five hundred grams. They were informed of the larger requirement due to the SDO playing host to the Commissioner for lunch. The good fisherman informed our peon that Commissioner would have dinner at Lahunipara and for this fish were being caught in a tank of a nearby Grama Panchayat. They therefore advised our simple peon to go to the tank and get fresh fish from there. He obliged and waited for the catch which was possible only late in the afternoon. He hurried back to our house as it was too late for the day-party at home.



                      I had yet another glimpse of his love for food. We had by then moved to Rourkela. I was the SDO and Shri Satya Ranjan Pal was the Additional District Magistrate. Our Commissioner was returning to his headquarters, Sambalpur, from Patna. Both of us were advised to meet him at Birmitrapur, a town in my sub-division on the Bihar-Orissa border. He would resume duty there, transact some official business and then proceed to Sambalpur after lunch. The guest house of the BSL Company, known as the Director’s Bungalow is a fabulous property with many suits, a vast well wooded garden. Commissioner’s car arrived. I opened the door of the car to receive him. Before he could get down, about half a dozen of cauliflowers rolled down from the car. I withdrew a bit to allow what could be an avalanche of vegetables to descend. Commissioner got down. I craned my neck to find out the condition inside his car. It was fully loaded with cauliflowers. His suitcase was to be taken out of the luggage boot. Before it could be taken out, there was another descent of dozens of cauliflower. Commissioner was amused at my state of bewilderment. With a grin he told us how he had stopped on the way at a market to buy cauliflowers and finding them cheap, bought a good quantity. 

                 Mr. Pal and I joined him for a discussion on some official matter and then all three of us had lunch in the guest house. It was raining and the garden outside was looking pretty. He decided to have beer along with food. He reminisced and decided to recount an interesting incident of his younger days. He was then a forest officer, on training at the training school at Angul. Six of them were under training and none was satisfied about the food they were served by the hostel cook. It was always inadequate for them, particularly, the non vegetarian dishes. One day they all decided to have one full chicken for each of them. The cook made arrangements accordingly. All the officers except our Commissioner went to attend their classes. Commissioner was having fever and he was in bed. The trainees would come for lunch around one in the afternoon. Our Commissioner rushed to the kitchen around noon and wanted to have his meal. There was great deal of excitement in him. He was served with his favourite chicken for that was a day when the flow of chicken would not end as he would have one whole chicken for himself. But the flow did stop after sometime and he looked up, angry, and demanded more. The cook was angrier; he had by then served five chickens to him and must save the last one for the five officers who would soon come for lunch. Our Commissioner rushed back to his room and again pretended to be sick, to save his skin.



                    I was posted as Additional District Magistrate at Rourkela. One morning I was informed about some exchange of fire in the Industrial Estate. We had a Magistrate on the spot along with police to tackle some on going unrest in the area. The news about firing was serious enough to decline my wife’s request to have a light breakfast before rushing to the scene. There was utter confusion; the police and the Magistrate were in a state of shock. I took charge of the situation. I sent words for a contingent of armed men from the Orissa Military Police. A few policemen arrived. They were asked to take position. I led the team and declared the agitating people an unlawful assembly. They were asked though repeated announcements over loudspeaker to disperse. They however reacted by shooting arrows at us. Situation was getting worse with growing intensity of arrow-shooting. 

              I decided to take recourse to firing when repeated attempts to disperse the crowd failed. A few rounds of firing was done; each only after my specific order to fire. The disciplined policemen would kneel, aim at the person about to shoot an arrow at us and then fire low to avoid possibility of hitting the head. There were a few casualties and the mob dispersed. I sat down, somewhat exhausted, somewhere on the side of a road while some miscreants were being rounded up by the police. The leader of the police team, a nice Gorkha Havildar, walked up to me and asked me to reduce the verbal firing order to writing. I did that and he departed with the order with a smart salute. Immediately thereafter, a kindly person offered me a glass of hot tea the aroma and freshness of which I still remember. 
           Government decided to hold an inquiry into the firing. Commissioner conducted the inquiry. He heard my version of the incident in a formal manner. He also heard other concerned persons. While making detailed study at the spot without associating me in the exercise, he got a vivid description of the incident from some eye witnesses who described how in this case a Magistrate was found leading a police team and how orderly was the management of the crisis. 

            Only after submitting his report to the Government did the affable Commissioner unfold to me about his impression about my efficient handling of the case. I came to know of the adorable professionalism in the affable Commissioner.



                                               *********************


କୁକୁଡ଼ା କଲିଜା --- ଏକ ଅଣୁ ଗଳ୍ପ


ଜଣେ ସ୍ବାଭିମାନୀ ବନ୍ଧୁ କିଛିଦିନ ତଳେ ଜଣେ ରାଜନେତାଂକ "କୁକୁଡା କଲିଜା" ସମ୍ପର୍କରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ | ସତରେ, ଅନେକ ନେତା ଏବେ ନା ନେତୃତ୍ବ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଛନ୍ତି ନା ଦିଗଦର୍ଶନ ଦେଉଛନ୍ତି | ନିଜ ସ୍ବାର୍ଥ ଲାଗି ଜନସ୍ବାର୍ଥ ବିଷୟ ଚିନ୍ତା ବି କରୁ ନାହାନ୍ତି | ସେମିତି ଲୋକ ଗୁଡାଂକର ପ୍ରକୃତରେ ନା କଲିଜା ଅଛି ନା ହୃଦୟ | ମାନ ହ୍ରାସ ଆଜି କେବଳ ସେଇ ତଥାକଥିତ ନେତାମାନଂକ ପାଖରେ ସୀମିତ ରହୁନି ; ଏହାର ପ୍ରଭାବ ଆଜି ସବୁ ଆଡେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଚି | ଏମିତିକି,  ଅନେକ ଦ୍ରବ୍ୟର ମଧ୍ୟ ମାନ ହ୍ରାସ ହେଇଥିବା ଆଜିକାଲି ର  ଏକ ଦୈନନ୍ଦିନ ଅନୁଭୂତି | ଧନୁମୁଆଁ କଥା ଦେଖୁ ନାହାନ୍ତି | ଚାଳିଶ ବର୍ଷ ତଳେ ଧନୁମୁଆଁ କେତେ ଟାଣ ଥିଲା !! ଆମ ଘରେ ଥରେ ଅଖଣ୍ଡ ରାମାୟଣ ବୋଲା ହେଲା | ଜଣାଶୁଣା କେତେ ଜଣ ବ୍ରାହ୍ମଣ ସୁନ୍ଦର ଲୟ ରେ ତୁଳସୀଦାସଂକର ରାମାୟଣ ଆବୃତି କରୁଥିଲେ | ତାଂକ ଭିତରୁ ଜଣେ ଯୁବକ ବ୍ରାହ୍ମଣ ସକାଳେ ଜଳଖିଆ ସାରି ଆବୃତି କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିଲେ ; କିନ୍ତୁ ତାଂକ ଖିଆ ସରୁ ନଥିଲା | ପରଟା ତରକାରି ତ ଠିକ୍ ସମୟରେ ସରିଗଲା ; କିନ୍ତୁ ତାଂକୁ ଯେଉଁ ଖଣ୍ଡେ ଧନୁ ମୁଆଁ ଦିଆ ଯାଇଥିଲା, ସେ ତାକୁ ଦାନ୍ତରେ ନା ଭାଂଗି ପାରୁଥିଲେ ନା ତା ସୁଆଦ ଛାଡି ଉଠି ପାରୁଥିଲେ | ଯୁବକ ଜଣକ କୁମାୟୁନ  ଅଂଚଳର | ସେଆଡେ ଏମିତି ମୁଆଁ ସେ ଖାଇ ନଥିଲେ | ତାଂକ ଅବସ୍ଥା ଦେଖି ତାଂକୁ ଗରମ କ୍ଷୀର  ଦିଆ ଗଲା; ମୁଆଁ କୁ ସେଥିରେ ବୁଡେଇ ନରମ କରି ଖାଇବାକୁ କୁହାଗଲା | ସେ ସେଇଆ କଲେ | ଆଉ ଏବେ ସେମିତି ମୁଆଁ କାହିଁ ?

ଆମ ଧନୁମୁଆଁ କଣ ଆଉ ମୋଟେ ଟାଣ ହବନି ?

(15th December, 2016)

********** 

ପାନଖର୍ଚ୍ଚ --- ଏକ ଅଣୁଗଳ୍ପ

 
ଗୋପାଳ ତୃତୀୟଶ୍ରେଣୀ ରେ ପଢୁଥାଏ |  ଦିନେ ସକାଳୁ ତା' ବାପା କଚିରୀ ଯିବାକୁ ତରତର ହଉଥିଲେ | ଗୋପାଳକୁ କହିଲେ ତକାବି ଋଣ  ପାଇଁ ଯାଉଛନ୍ତି | ଗୋପାଳ ଜାଣିଲା ବାପାଂକର ଚାଷ ପାଇଁ ଟଂକା ଦରକାର ଅଛି | ବାପା କଚିରୀ ଯିବାପୁର୍ବରୁ ମା' କୁ କିଛି ପଇସା ଦେବା ପାଇଁ କହିବା ଶୁଣି ଗୋପାଳ ଭାବିଲା ଆମର ତ ପଇସା ଦରକାର , ବାପା ଖର୍ଚ୍ଚ  କରିବା ପାଇଁ ପଇସା କାହିଁକି ନଉଚନ୍ତି | ସେ ବାପାଂକୁ ପଚାରିଲା | ବାପା କହିଲେ ଋଣ  ପାଇଁ ପାନଖର୍ଚ୍ଚ  ଦିଆଯାଏ | ଛୁଆଟା କିଛି ବୁଝି ନପାରି ବାପ ମୁହଁ କୁ ଚାହିଁଲା | ବାପା ହସି ହସି କହିଲେ, ବଡ ହେଲେ ବୁଝିବୁ | ଗୋପାଳ ଟିକେ ବଡ ହେଲା | ଆଉ ପାନଖର୍ଚ କଥା ଉଠୁ ନଥିଲା | ଲୋକେ ଚା ଜଳଖିଆ ଖର୍ଚ୍ଚ  ବିଷୟରେ କହୁଥିଲେ | ଆଜି ସେ ଏଇ କଥା ମନେପକେଇ ଗୋପାଳ ପୁଣି ହସିଲା | କହିଲା ପାଂଚକୋଟି ଟଂକାର ନୁଆ ଦୁଇ ହଜାରିଆ ନୋଟ ପାଇବା ପାଇଁ ଲୋକଟା ବାବୁକୁ ଦୁଇକିଲୋ ସୁନା ଦେଇଛି |
********
(December 13, 2016)

FAMILY MATTERS

I saw the young friend this morning on the Rama Krishna Mission Road. Our eyes met. I was returning home and he was to go to the garden of the Temple. We moved on, together, towards our destinations. He has been regularly following my status updates in the Facebook, he said. I smiled. I find him a person ever eager to take up good causes--- to be of help to persons in need; to come forward to participate in cleaning the temple premises, to take a lone sick man to the hospital; to attend to funeral of people not even close to him. 

This morning he came up with a different issue. He told me about his mother in law. The lady is afflicted with obesity and has been suffering from various ailments as well. She used to go on walk with her husband regularly till a fateful day. She could not keep pace with him and, at one stage, she presumed he was still at some distance and she would be able to reach him. She walked on till she thought it appropriate to give up and return home. On return, she found him at home. From that day, not only did she stop accompanying him on walk but stopped walking on her own as well and fell victim to obesity and ailments. My young friend then spoke about his efforts to motivate his wife to accompany him on walk. He feels his wife was adding weight and must have regular exercise. She, however, feels that her child was too small to be left alone. She promises to accompany him after the child grows up.

I could not decide whether his mother-in-law was wrong or her husband. But I remembered an incident, about another couple. Both were professionals. The man was driving the bike and the lady was at the back. The bike negotiated a road-hump and the lady fell off. The unmindful driver moved on quite a distance till the silence at the back became loud enough. He drove back on the look out of the missing wife and found her with a few bruises and justifiable anger. Both being doctors, went to the hospital where they worked. We came to know about this incident the same day. After a few days, both visited us and the lady narrated her experience. Her husband was apologetic and pleaded guilty. We were happy;  the rancour had worn out. Their love for each other had made them forget the incident. I did not mention about this incident to my young friend this morning. But we did talk for some time about relationship.

“In a family the male member", I said, " was more responsible to make relationship succeed. He has to be the leader in sacrifice, making adjustments, in counseling, in meeting crises. He has to be the ultimate dispenser of comfort, security and justice." The young man was not sure if I was correct. “In many families, the husband feels he was immortal. He would not make a will; he will keep financial secrets close to his chest; he would not disclose how much he is into debt and who the lenders are; nor will he say where he has sunk his money and how much has been given on loan and to whom. Suddenly death strikes and the lady finds herself totally helpless. This is pure and simple tyranny”, I said. 

I found him still unconvinced. “In many cases, the lady does not appreciate if the husband has helped someone needy,  even when the help was rendered to a person who was a blood relation. This attitude puts relationship on strain”, he said. “In such a case also, I would blame the husband. He should have taken the wife into confidence. He should have explained to her the circumstances of the case and even should have suggested that she should take a decision in the matter. Family is not about perennial domination of either the husband or the wife; nor is it about permanent serfdom of either. It is an institution where there is no single cook. Here both must cook. And I would blame the man if the marriage is under strain”, I said. 

He still remained unconvinced. I smiled. “I don’t want you to agree, I want you to think”, I said. He was somewhat relieved and smiled. We parted company. He went towards the garden and I walked home.  
(December 28, 2014)

********* 

Monday, 25 June 2018

BRIDE IN A PALANQUIN


Yesterday I read a nice report in the Sanchar ( a daily Odia newspaper) on the vanishing palanquins from Odisha’s social life. The bridegroom now prefers to ride a swanky bedecked limousine to the wedding and carry with him the bride the same way. The young daughter-in-law no more returns to her husband’s home in a palanquin, after a short visit to her parents. 

Why then does the British Monarch ride the Horse Carriage on special occasions even today? Why then even our Rastrapati is driven to the RajPath in great style in a Horse Carriage escorted by unit of cavalry on the Republic Day every year?
Why then did the “Nightingale of India”, Sarojini Naidu write the following beautiful lines? 

Palanquin Bearers

Lightly, O lightly we bear her along,
She sways like a flower in the wind of our song;
She skims like a bird on the foam of a stream,
She floats like a laugh from the lips of a dream.
Gaily, O gaily we glide and we sing,
We bear her along like a pearl on a string.
Softly, O softly we bear her along,
She hangs like a star in the dew of our song;
She springs like a beam on the brow of the tide,
She falls like a tear from the eyes of a bride.
Lightly, O lightly we glide and we sing,
We bear her along like a pearl on a string.

This poem expresses the joy and pride of the palanquin bearers in carrying the royal princess to her in laws house. The palanquin bearers are taking the princess in a palanquin and say that the royal princess is not at all a burden for them but a privilege as she sits and dream of her future after marriage. According to the bearers they carry the princess very carefully as if she is like dew or a teardrop. They sing happily as they carry her away. The princess also sways long on hearing their song.

Should we not revive the palanquin at least on some occasions? I would like a few very eligible bachelors of Kalinga raising this issue while negotiating a marriage. How endearing an eligible spinster would make herself if she insisted on a journey in the palanquin to her husband’s house after the wedding.

********* 
25-06-2013

WHY BE FUSSY ABOUT LOCATION OF AN INSTITUTION

IIMs are national facilities and state capitals have hardly any overriding claim for hosting such institutions. Many institutions in India have prospered even being away from the state capitals. Anand is a case in point. Both the NDDB and IIRMA are shining examples of success. So is the National Dairy Research Institute at Karnal; Roorkie University (now an IIT); Christian Medical College at Vellore.

 Some feel the Central University in Odisha should not have been in Koraput where it is languishing. The location has hardly been the main cause of the Central University falling short of our expectations. The issue basically boils down to management. The Vice Chancellor should have been taken to task for living mostly in Bhubaneswar. Coming to state level institutions, it is again a sick management that spoils an institution. The Biju Patnaik University of Technology is only theoretically headquarterd at Rourkela. The Vice Chancellor lived in Bhubaneswar mostly. Even the students did not know where the headquarters of the University was located. However, NIIT at Rourkels has no such issue. Utkal University is located at Bhubaneswar and hardly has acquired the status of a much sought after destination for higher learning. The world knows about the University when a Chief Minister faces demonstration while going to the campus or as one where examinations are hardly held on schedule.

I am therefore happy that IIM in Odisha is to be located at the ancient city of Sambalpur. Coming to the presence of IIMs close to Odisha, one should note that the new IIMs are coming up at Vishakhapatnam and Bodh Gaya too. These are close to Odisha. So is the ancient IIM at Kolkata. The basic issue is whether the presence of these national level institutions improves the chance of Odisha students getting seats there. That takes us to the sensitive issue of statndard of education in the state. As things are, the state of education in Odisha hardly evokes confidence. Let us therefore not argue over location of national institutions. We need to introspect on "Whither Odisha Education".

**********
25-06-2015

Sunday, 24 June 2018

ସରକାର କେମିତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ

ଆମେ ଭାବୁ ସରକାର ନଥିଲେ କୌଣସି ଯାତ୍ରା ହେଇ ପାରିବନି | ଟ୍ରାଫିକ ପୁଲିସ ନଥିଲେ ଗାଡି ମଟର ଚାଲିବାରେ ଘୋର ବିଶୃଙ୍ଖଳା ହେବ | ପୁରୀ ମନ୍ଦିର ଭିତରୁ ସରକାର ଓହରି ଆସିଲେ ପରିସ୍ଥିତି ଅସମ୍ଭାଳ ହେବ | ଏହିଭଳି ଅନେକ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଜରିଆରେ ସରକାରର ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟତା ସମ୍ପର୍କରେ ଆମ ମାନସିକତା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଇ ପାରିବ | ଏହି ଦର୍ଶନ ସରକାରର ଆକାର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ସହାୟକ ହେଇଚି ; ସରକାରକୁ ଏକ ବିଶାଳ ହଜାରରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ବ ମୁଣ୍ଡ ବିଶିଷ୍ଟ ଜୀବ କରିଛି ଏବଂ ଆମ ମାନସିକ ଶକ୍ତି କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରି ଆମର ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ସାମର୍ଥ୍ୟ କୁ ନିଶ୍ଚେତ ବା ମୁଦ୍ରିତ ଅବସ୍ଥାରେ ରଖିବାରେ ସମର୍ଥ ହୋଇଛି | ଆମେ ବିଶ୍ବାସ କରୁଚୁ ଯେ ଆମେ ଅକର୍ମଣ୍ୟ ; ଆମେ ସବୁବେଳେ ନିଜ ସ୍ୱାର୍ଥ ବିଷୟ ଭାବୁ ; ଆମର ସାମାଜିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟବୋଧ ନାହିଁ ; ଆମେ ବିପଦରେ ପଡିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ସହାୟତା ଦେଉ ନାହିଁ ; ଇତ୍ୟାଦି | ଗୋଟିଏ ଉଦାହରଣ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ହେବ | ଫେସବୁକରେ ମୁଁ ଅତୀତରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିବା ଏକ ଘଟଣା ନିମ୍ନରେ ଦେଉଛି |
Bauribandhu Nanda was Superintendent of Police in 1979 . Policemen were on strike. Even SP’s driver abstained from work. IG, Mr BK Roy was prevented from moving out of Cuttack. Bauribandhu took recourse to pinion riding, sitting at the back of a police Sub Inspector on his motorcycle. He had only about fifty police officials to depend on who were not on strike. Volunteers came forward to take up responsibility. All four gates of the Temple were thrown open, to prevent obstruction to movement of devotees. A self regulatory arrangement came up on its own through widespread realisation that everyone had a responsibility to discharge and a role to play. “I saw the three deities near Anand Bazar, in the process of being taken to the chariots; I stood before them and wept, in a state of helplessness. A person from behind spoke to me. He was from a reputed voluntary organization. He assured me that volunteers would take care. Chariots moved without a hitch and all the three chariots reached Gundicha Temple around five in the afternoon; Rath Yatra passed off smoothly, ” Bauribandhu summed up.
ଆମେ ଏହି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ସମ୍ପର୍କରେ ମନନ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ | ଭୁବନେଶ୍ୱର ସହରର ମାଉସୀମା ଛକରେ ଟ୍ରାଫିକ ପୁଲିସ ର ଉପସ୍ଥିତି ସତ୍ତ୍ୱେ ଅବ୍ୟବସ୍ଥା ଅବ୍ୟାହତ ରହେ | ମନ୍ଦିର ଭିତର ବିଶୃଙ୍ଖଳା ସରକାରୀ ଉପସ୍ଥିତି ସତ୍ତ୍ୱେ ହୁଏ |
ସରକାରପ୍ରେମୀ ହେବାକୁ ହେଲେ ସରକାରର ମାନ ପ୍ରତି ସଜାଗ ହେବାକୁ ହେବ ; ଏହାର ସାଧୁତା ଓ ଗୁଣବତ୍ତା ପ୍ରତି ନଜର ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ | ସରକାର ଅତ୍ୟାଚାର ପ୍ରବଣ କି ; ଅନ୍ୟାୟ ପ୍ରବଣ କି ଏହିପରି ପ୍ରଶ୍ନ ର ଉତ୍ତର ଖୋଜିବା ଆବଶ୍ୟକ | ଆମେ ସରକାର ପ୍ରେମୀ ହେବା ; କିନ୍ତୁ ଅନ୍ଧ ଉପାସକ ହେବାନି ; ଆମେ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ସରକାର ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ସାମର୍ଥ୍ୟ ହାସଲ କରିବା | ଆଜି ଆମେ ଦୁର୍ବଳ ହେଇ ସବୁ ଅବ୍ୟବସ୍ଥା କୁ ସ୍ୱୀକାର କରୁଛେ | ଏହା ଶୁଭଙ୍କର ନୁହେଁ |
********
24-06-2018

A GREAT JUDGE RETIRES

Should we not learn a couple of things from the Great Judge, Justice Chelameswar, who amidst the cacophony of crude public discourse over "issues" and "non issues", quietly packed his bags , left his bungalow and went to his village on the very day he retired ? Justice Chelameswar would not seek/accept post retirement assignment. He will not join politics. He will teach on his own terms and he will write.


Let me write a few lines on post retirement assignments. Over the years, governments with alacrity have appointed Inquiry Commissions on many issues including issues which could perhaps be handled through a Magisterial Inquiry. They have been liberal in granting extensions. There could be cases --- it is quite common in this land of Lord Jagannath--- where governments have not made Report public. This pattern has suited them admirably in different ways. It has been a carrot that has been dangled to make friends . It has diverted public attention from many issues, In the long run, it has helped the Executive to emerge as the Big Brother and winner in a disposition where it has been the largest litigant-- some even say "compulsive litigant".

If post retirement engagement of judicial luminaries is unavoidable, then should we not explore a new modality? I have a suggestion in this regard.  Let retiring judges be given an option to register their names if they are willing to take up a post retirement assignment. Let the list be maintained at the level of the Apex Court. Governments, both Centre and States, should ask for a luminary for the Commission or other assignment from that panel and the selected luminary MUST NOT be from the state where he served.


******
23-06-2018

ଟୁରିଷ୍ଟ ଆମ ଆଡେ କାହିଁକି ଆସିବେ ?


ମୋ ବନ୍ଧୁ ବିଦେଶରେ ପଢୁଥିବା ତାଂକ ପୌତ୍ର ଏବଂ ପୌତ୍ରୀଂକୁ ନିଜ ଗାଁ ବୁଲେଇ ନେଇଥିବା ଶୁଣି ମୁଁ ଖୁସି ହେଲି | ପିଲା ଦୁଇଟି ହୁଏତ ଅନେକ ବର୍ଷ ପରେ ତାଂକ ଜେଜେବାପାଂକ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ରେ କିଛି ସମୟ ବିତେଇବା ସୁଯୋଗ ପାଇଥିବେ | ନିଜ ପରିଜନ ମାନଂକୁ ଦେଖିବା ଓ ତାଂକ ସହ କିଛି ଅନ୍ତରଂଗ ମୁହୂର୍ତ ବିତାଇବା ନିଶ୍ଚୟ ଏକ ସୁଖଦ ଅନୁଭୁତି | ପରିବାରର ସମବୟସ୍କ ପିଲାମାନେ ବି ଏହି ମୁହୁର୍ତ ପାଇଁ ଅପେକ୍ଷା କରିଥାନ୍ତି | ଏଇ ସୁଯୋଗରେ ଭାବନା ବିନିମୟ ହେଇଥାଏ; ସମ୍ପର୍କ ଅନ୍ତରଂଗ ଓ ଦୃଢ଼ ହୁଏ | ପୈତୃକ ଘର ଓ କୁଟୁମ୍ବର ଅନ୍ୟ ସଦସ୍ୟମାନଂକ ବନ୍ଧନ ସ୍ବାଦ ଅବଶ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ମଧୁର ; କିନ୍ତୁ ପିଲାମାନେ ଗାଁ ପରିବେଶ ; ଗାଁର ପ୍ରଚଳିତ ଅଚାର, ବ୍ୟବହାର ; ଚାଲି ଚଳଣୀ ; ଗ୍ରାମବାସୀ ମାନଂକ ଦୈନନ୍ଦିନ ରହଣୀ ଶୈଳୀ ; ଗାଁ ର ଅର୍ଥନୀତି ପ୍ରତି ମଧ୍ୟ ଆଗ୍ରହ ଦେଖାନ୍ତି | ଯଦି ସେମାନେ ଅଶାନୁରୁପ ପରିବେଶ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସନ୍ତି ତେବେ ଗାଁ ଆକର୍ଷଣ ତାଂକ ହୃଦୟରେ ଚିରସ୍ଥାୟୀ ହୋଇଥାଏ | ଏଇ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀ ରେ ମନରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠେ, " ଆମ ଗାଁ ବା ଆମ ସହରରେ ଆମେ ବିଦେଶୀ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ମାନଂକୁ କେଉଁ କାରଣ ଯୋଗୁଁ ଆକର୍ଷଣ କରିପାରିବା ? ହଁ , ଆମ ସହର, ଆମ ଗାଁ ରେ ପ୍ରଗତି ଧାରା ଅବ୍ୟାହତ ରହିଚି | କଉ ଗାଁରେ ହୁଏତ ନଦୀରେ ପୋଲ ଟେ ହେଇଚି ; କେଉଁଠି ତହସିଲ୍ ଅଫିସ ଟିଏ ହେଇଚି; ଆଉ କଉ ଗାଁରେ ନୁଆ ମଦଦୋକାନ ଟିଏ ହେଇଚି ତ କଉ ଗାଁରେ କେତୋଟି ନୁଆ ପକା ଘର ହେଇଚି | ଏଗୁଡା ପର୍ଯ୍ୟାଟକ ମାନେ ହୁଏତ ଆକର୍ଷଣ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରି ନ ପାରନ୍ତି | ସେମାନେ ଆଗ୍ରହ ଦେଖେଇବେ ଯଦି ଗାଁରେ ଅନେକ ପରିବାର ସୁନ୍ଦର ସାଢୀ ବୁଣୁଚନ୍ତି ; ଯଦି କେତେ ଶିଳ୍ପୀ ପଥର ବା ରୁପା ବା ପିତଳ ରେ କଳା ସୃଜନ କରୁଛନ୍ତି ; ଯଦି ଗାଁ ଓ ସହରରେ ଆମ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଏବଂ ସାମୁହିକ ସାମର୍ଥ୍ୟ ସବୁଦିନ ସ୍ବତଃ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହେଉଚି | ଆମେ ଏହିପରି ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିଚେ କି ? ସରକାରୀ ପରିଯୋଜନା ର ଅନୁସନ୍ଧାନ ପାଇଁ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ମାନେ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନ ବୁଲି ଆସନ୍ତି ନାହିଁ ; ଲୋକଂକ ଉପଲବ୍ଧି ତାଂକ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ବ ବହନ କରିଥାଏ | ମୋର ମନେହୁଏ ଏହି ମାନଦଣ୍ଡ ରେ ଆମ ସ୍ଥିତି ଆଜିବି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୁର୍ବଳ |

*********
୨୪-୦୬-୨୦୧୬

Wednesday, 20 June 2018

କଣ୍ଠଶିଳ୍ପୀ ସୋନା ମହାପାତ୍ରଙ୍କ "ଆହେ ନୀଳ ଶଇଳ " ଜଣାଣ ଗାୟନ --- ଏକ ଭିନ୍ନ ସ୍ୱର






                                                                                                                                                                                ଆମ ପୋଷା କୁକୁର ଆମ ଘରକୁ ଆସିଥିବା ଲୋକକୁ କାମୁଡ଼ିଦେଲେ ଆମେ କାମୁଡା ଖାଇଥିବା ଲୋକକୁ କହୁ," ଆମ କୁକୁର ନିତାନ୍ତ ଶାନ୍ତ ପ୍ରକୃତିର , କିନ୍ତୁ ତୁମ ବ୍ୟବହାର ଯୋଗୁଁ ଏମିତି ହେଲା |" କିନ୍ତୁ  ବାଇକରେ ଯାଉଥିବା ବେଳେ ରାସ୍ତାକଡ଼ରେ ଶୋଇଥିବା ବୁଲାକୁକୁର ଲାଞ୍ଜ ଉପରେ ଅସାବଧାନରେ ଚକ ଚଢେଇ ଦେବା ପରେ ହଠାତ କୁକୁରଟି ଉତ୍ତେଜିତ ହୋଇ ଆମ  ପଛରେ ଦୌଡ଼ି ଯଦି ଆମ  ଗୋଡ଼କୁ କାମୁଡ଼ିଦେଲା, ଆମେ  ରାଗି ଯାଇ ତାକୁ ଲହୁଲୁହାଣ କରିଦେଉ  | ପୋଷା ଷଣ୍ଢ ଯଦି ଆମ ବଗିଚା କଖାରୁ ଖାଇଗଲା, ତାକୁ ପାକୁଳା ପାକୁଳି କରି ଗୁହାଳରେ ବାନ୍ଧିଦେଉ ; କିନ୍ତୁ ବୁଲା ଷଣ୍ଢ ଯଦି ଏମିତି କଲା, ତାକୁ ନିର୍ଘାତ ମାଡ ଦେଇ ଛୋଟା କରିଦେଉ | ଏମିତି ମାନସିକତା ପ୍ରଦର୍ଶନ ଆମ ସମାଜରେ ନିତିଦିନିଆ ଘଟଣା | ଆମ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଢୋଲ ଭିତର ମୂଷା ଭଲ ; ବାହାର ମୂଷା ଚୋର | ଯେମିତି ମନ୍ଦିରରେ ଭକ୍ତଙ୍କୁ ମାଡ ହେଉ ; ବ୍ରହ୍ମବିଭ୍ରାଟ ହଉ ବା ଚାବି ଚୋରି ହେଉ ଅଥବା ନିତିଦିନ ଆମ ଭାଷାକୁ ବିକୃତ ଭାବରେ କହୁଥିବା ନେତା ହୁଅନ୍ତୁ , ଏପରି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆମ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ମୃଦୁ ହେବ ; କିନ୍ତୁ କିଏ ଭଜନ ଗାଇଲା ବେଳେ ଶୁଦ୍ଧ ଉଚ୍ଚାରଣ ବା ଶୁଦ୍ଧ ଶବ୍ଦ ବ୍ୟବହାର କଲାନି , ତାହାହେଲେ ଆମ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ହେବ ତୀବ୍ର ଓ ଉଗ୍ର | ଆମେ କଣ ଢୋଲ ଭିତର ମୂଷାରେ ଦେବଦର୍ଶନ କରୁ ଆଉ ବାହାର ମୁଷାରେ ଶୈତାନ ଦେଖୁ ?

ମୋର ଏହି ଟିପ୍ପଣୀକୁ ଭୁଲ ନ ବୁଝିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରୁଛି | ଆମେ ଆତ୍ମସମୀକ୍ଷା କରିବା | ଆଜି ଯେଉଁ ଓଡିଆମାନେ ପଚାଶ ବର୍ଷ ବୟସ ରେ ପହଂଚି ନାହାନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେତେ ପ୍ରତିଶତ ସାଲବେଗଙ୍କ କାଳଜୟୀ ଜଣାଣର ପ୍ରଥମ ପଦର (ଆହେ ନୀଳଶଇଳ, ପ୍ରବଳ ମତ୍ତବାରଣ, ମୋ ଆରତ ନଳିନୀ ବନକୁ କର ଦଳନ) ଅର୍ଥ ସଠିକ କହି ପାରିବେ ? ଭୁବନେଶ୍ବରର ଜଣାଶୁଣା ବିଦ୍ୟାଳୟର କେତେଜଣ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଏହାର ଅର୍ଥ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିବାକୁ ସମର୍ଥ ? କିଛିଦିନ ତଳେ ଜଣେ ପ୍ରାପ୍ତବୟସ୍କ ଜଣାଶୁଣା ଲେଖକ ବନ୍ଧୁଙ୍କୁ ଏହି ପଦର ଅର୍ଥ ପଚାରିଥିଲି | ସେ ଅପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଇ କହିଲେ ସେ କହିପାରିବେନି ଏବଂ ଦୁଃଖ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ | ଆପଣମାନେ ମଧ୍ୟ  ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ ଏବଂ ସତ କୁହନ୍ତୁ ଆପଣ ଏହାର ଅର୍ଥ କହି ପାରିବେକି |

ଯେମିତି କୁହନ୍ତି " ବୁଝ ନବୁଝ ପଢ ଗୀତା" , ସେମିତି ଅନେକେ ଏହି ଜଣାଣ ବୋଲନ୍ତି ; ଭାବ ବିହ୍ଵଳ ହୁଅନ୍ତି ; ଆଖିରୁ ଲୁହ ମଧ୍ୟ ଗଡ଼ାନ୍ତି | ଠାକୁର ତାଙ୍କ ଭାବ ଦେଖନ୍ତି | କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ଭିତରୁ କେତେଜଣ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଂକ୍ତିର ଅର୍ଥ ବୁଝିଥାନ୍ତି ? ମୃଗୁଣୀ କୁ କିଏ କଷଣ ଦେଇଥିଲା ? ନକ୍ର କଣ ? ମତ୍ତବାରଣ ମାନେ କଣ ? ଅନେକ ଶବ୍ଦ ର ଅର୍ଥ ଗାଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଟି ପାଏ ନାହିଁ ; କିନ୍ତୁ ଏହି ଜଣାଣ ତା  ହୃଦୟକୁ ଆନ୍ଦୋଳିତ କରେ  |

 କିଛିଦିନ ତଳେ ଜଣେ ଜଣାଶୁଣା କଣ୍ଠଶିଳ୍ପୀ ସାଲବେଗଙ୍କ ଜଣାଣ " ଆହେ ନୀଳ ଶଇଳ " ଗାନ କରିଥିବା ସମୟରେ ଅନେକ ଭୁଲ ଭଟକା କରିଥିବା ଚର୍ଚ୍ଚାରେ ଆସିଛି | ଅନେକେ ତାଙ୍କର ଶବ୍ଦ ଉଚ୍ଚାରଣ ଶୈଳୀ ଏବଂ ପ୍ରମାଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଶବ୍ଦ ବ୍ୟବହାର ଫଳରେ ମର୍ମାହତ ହୋଇଛନ୍ତି | ସୋସାଲ ମିଡିଆରେ ଅନେକ ଓଡ଼ିଆ ପ୍ରେମୀ ନିଜ ଆହତ ସ୍ୱାଭିମାନ ସମ୍ପର୍କରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି | ମୁଷ୍ଟିମେୟ ବ୍ୟକ୍ତି ଏହି  ଘଟଣା ପ୍ରତି ଏତେଟା ଗୁରୁତ୍ୱ ନଦେବା ପାଇଁ ନିବେଦନ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଗାୟିକାଙ୍କୁ ଭବିଷ୍ୟତରେ ନିର୍ଭୁଲ ଶବ୍ଦ ବ୍ୟବହାର ଏବଂ ଉଚ୍ଚାରଣ କରିବା ପାଇଁ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି | ଇତିମଧ୍ୟରେ ଗାୟିକା ମଧ୍ୟ ନିଜ ମତାମତ ବ୍ୟକ୍ତ  କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ପରିମାର୍ଜିତ ସଂସ୍କରଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିଶୃତି ଦେଇଛନ୍ତି |

କଣ୍ଠଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ଲିବାସ ରୁଚିପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା ବା ନଥିଲା ତା ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚିତ ହେଉଛି | କାହିଁକି ? ଜଣେ ଧଳା ପାଇଜାମା , ପଂଜାବୀ ପିନ୍ଧୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଟିଏ ମଧ୍ୟ ଅତ୍ୟଧିକ ମଦ୍ୟପାନ ଏବଂ ଧୁମ୍ରପାନ କରୁଥିବା ସମ୍ଭବ ; ଦାତି ମହାରାଜ ଗେରୁଆ ବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧନ୍ତି କିନ୍ତୁ ଯୌନ ଅତ୍ୟାଚାର କରୁଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୁଏ | ଆମେ ଯଦି କଣ୍ଠଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ଭାବନାର ସମ୍ମାନ କରିବା ତେବେ ତାଙ୍କ ଲିବାସ ଆଡକୁ ଚାହିଁବା କାହିଁକି ; ବା କଟୁଟିପ୍ପଣୀ  କରିବା କାହିଁକି ?

ଜଣେ ଯଦି ଉଚ୍ଚାରଣରେ ଅନିଚ୍ଛାକୃତ ତ୍ରୁଟି କଲା ତାହା ସମ୍ପର୍କରେ କଟୁ ଆଲୋଚନା ସ୍ପୃହଣୀୟ ବୋଧ ହୁଏନି  | ବିଶେଷକରି ଆମ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ପାଇଁ ଯେଉଁମାନେ ପ୍ରାୟ ଦୁଇ ଦଶନ୍ଧି ଧରି ଆମ ଭାଷାକୁ ବିକୃତ କରି କହୁଥିବା ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କୁ ନିନ୍ଦା ନକରି  ଅତ୍ୟଧିକ ଶ୍ରଦ୍ଧା  ଏବଂ ସ୍ନେହଦେଇ ଆସିଛନ୍ତି   | ସେ  ଆମ ଭାଷାର ଅମର୍ଯ୍ୟାଦା କରୁଥିବା ସମ୍ପର୍କରେ କେଉଁ ଜାଗାରେ ତ ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନ ହେଉନି ? ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ତମ୍ବିତୋଫାନ କାହିଁକି ?

କଣ୍ଠଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ଜଗନ୍ନାଥ ଜଣାଣ ଗାନ ପାଇଁ ବରଂ ମୁଁ  ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି ଏବଂ ଏହି ଅବସରରେ ତାଙ୍କୁ ଅଧିକ ପ୍ରୟାସ କରି  ଭବିଷ୍ୟତରେ ଉଚ୍ଚାରଣ ପ୍ରତି ଅଧିକ ଦୃଷ୍ଟି ଦେବା  ପାଇଁ ଉପଦେଶ ଦେଉଛି |  ଭଗବାନଙ୍କ  ଅନେକ ସ୍ତୁତି ତାଙ୍କ  ଅପୂର୍ବ କଣ୍ଠସ୍ୱରରେ ଗୁଞ୍ଜିତ ହେଉ |ତାଙ୍କ   ଭବିଷ୍ୟତ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ହେଉ | ବାଦାନୁବାଦ ର ଅବସାନ ହେଉ | ଭକ୍ତି ଏବଂ ବିଶ୍ୱାସର ବିଜୟ  ହେଉ |



**********  


20-06-2018